"Da cám, da lu" là một bệnh thường xuất hiện trên vỏ trái của nhóm cây cam quýt chứ không riêng gì cam sành. Bệnh làm cho vỏ trái bị sần sùi, đổi màu hoặc biến dạng, làm trái xâu xí, mất giá trị thương phẩm, khó bán và thường phải bán với giá thấp, gây thiệt hại cho nhà vườn. Trước đây bệnh xuất hiện không nhiều, nhưng vài năm gần đây do một số tác nhân gây ra bệnh có chiều hướng gia tăng nên cũng đã kéo theo tình hình bệnh cũng ngày một gia tăng.
Theo kết quả điều tra nghiên cứu của các nhà chuyên môn thì bệnh do ba nhóm tác nhân chính sau đây gây ra, đó là nhóm nhện, nhóm bù lạch và vi khuẩn:
- Nhóm nhện (Spider mites, Acarina): Đây là nhóm quan trọng nhất, trong nhóm này có:
+ Nhện đỏ (Panonychus citri). Đây là loài phổ biến nhất và cũng là loài gây ra tác hại nhiều nhất so với những tác nhân khác. Con trưởng thành của loài nhện này có hình bầu dục, màu đỏ nâu, dài 0,3-0,4mm. Con ấu trùng nhỏ hơn và có màu lợt hơn. Cả con, trưởng thành và con ấu trùng đều tập trung trên bề mặt của vỏ trái non, cạp và hút dịch của vỏ trái, làm cho những túi tinh dầu ở đây vỡ ra, gây ra triệu chứng "da cám'' cho trái.
+ Nhện vàng (Phyllocptruta oleivora): Loài này nhỏ hơn nhện đỏ, con trưởng thành có màu vàng lợt, cơ thể có hình dạng giống củ cà rốt, chỉ có 4 chân trước còn hai dôi chân sau bị thoái hóa chỉ còn rất nhỏ. Chúng cũng tập trung ăn phá như nhện đỏ, nhưng gây ra hiện tượng "da lu" trên vỏ trái.
+ Nhện trắng (Polyphagotarsanemus latus): Loài này có kích thước cơ thể rất nhỏ (khoảng 0,08-0,15mm), hình bầu dục, màu trắng bóng, thường gây hại cho lá non nhiều hơn là trên vỏ trái.
- Nhóm bù lạch (Thripidae): Bù lạch có hai loại màu vàng và màu đen. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều nằm ẩn trong lá đài, chích hút phần vỏ gần cuống trái non, làm cho khi trái lớn có sẹo vòng quanh cuống.
- Nhóm vi khuẩn và nấm: Chủ yếu là vi khuẩn Xanthomonas campestric pv. citri, ban đầu chúng gây ra những vết bệnh chỉ là những chấm nâu nhỏ, sau đó mọc nhô cao lên, sần sùi và kết dính lại, làm vỏ trái bị nứt, mất vẻ đẹp. Còn nấm Elsinoe fawcetti thì gây ra ghẻ nham trên vỏ trái.
Bệnh “da cám, da lu” thực ra đa số chỉ là những di chứng để lại cảu các tác nhân vừa nêu trên đây gây ra, vì thế để phòng ngừa và hạn chế bệnh này phải tiêu diệt sớm các tác nhân gây bệnh, chứ đến khi đã xuất hiện những triệu chứng bệnh “da cám, da lu” rồi mới rat ay thì mọi biện pháp sau đó sẽ chẳng bao giờ xóa đi được những di chứng đó.Để hạn chế bệnh các bạn nên áp dụng sớm một số biện pháp sau đây:
Không nên trồng cam quýt với mật độ quá dầy đặc như nhiều nhà vườn đang làm hiện nay, nên trồng với mật độ cây hợp lý để cho vườn luôn thông thoáng, góp phần hạn chế sự phát sinh, phát triển của các tác nhân gây ra bệnh như vừa nêu.
Nên kiểm tra vườn cây thường xuyên để phát hiện sớm các tác nhân gây ra bệnh khi chúng mới xuất hiện ở mức độ nhẹ, mật độ thấp, và phun xịt thuốc diệt trừ kịp thời.
Đối với nhện có thể dùng luân phiên các loại thuốc như: Danitol 10EC; Nissorun 5EC; Ortus 5EC; Kelthane 18,5EC; Pegasus 500EC;… Phun sau khi tượng trái rộ khoảng 1 tuần, sau đó khoảng 10 ngày phun tiếp lần hai.
Đối với bù lạch: có thể dùng một trong các loại thuốc như: Admire 50EC; Confidor lOOSC; Regent 5SC; Danitol 10 EC. Phun vào lúc cây ra hoa rộ, sau đó khoảng 7-10 ngày phun tiếp lần hai.
Đối với vi khuẩn và nấm: Có thể dùng một trong các loại thuốc như: Mancozeb 80WP; Kasumin 2L;Manzate 80WP; Copper-B 75WP; Anvil 5SC;... Phun 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 10 ngày kể từ khi tượng trái non.
|
