Bệnh lúa von hại lúa do nấm Fusarium moniliforme gây ra. Trước đây bệnh đã từng gây hại khá nhiều trên lúa, có nơi thiệt hại do bệnh gây ra lên đến 2/3 sản lượng lúa. Bệnh đã phát sinh và gây hại nhiều trên một số giống lúa như: Jasmine 85, IR 42, OM 2517... . Bệnh có thể xuất hiện và gây hại từ khi cây lúa còn ở giai đoạn mạ cho đến lúc thu hoạch. Triệu chứng chung nhất của cây bị bệnh lúa von là cây phát triển cao vọt, còng quèo, từ màu xanh lục lá lúa chuyển dần sang màu xanh nhạt rồi vàng gạch cua, cứng giòn và chết nhanh chóng. Lóng thân cây bệnh phát triển dài ra, thường mọc nhiều rễ phụ ở đốt (rễ gió) và có thể thấy lớp phấn trắng phớt hồng bao quanh đốt thân và vị trí xung quanh đốt thân. Đôi khi cây bị bệnh cũng cho bông, nhưng tỷ lệ hạt lép rất cao. Hạt bị bệnh thường bị lép lửng, vỏ hạt màu xám, nếu thời tiết ẩm ướt trên vỏ hạt có thể xuất hiện lớp phấn trắng phớt hồng, nếu nước mưa làm rơi xuống đất, tồn tại trong đất và trở thành nguồn bệnh có khả năng xâm nhiễm trở lại trong vòng 4-6 tháng. Bệnh có thể lây truyền qua không khí, qua tàn dư của cây bị bệnh vụ trước (rơm rạ), nhưng chủ yếu là qua hạt giống, vì thế muốn hạn chế bệnh rất cần phải xử lý hạt giống trước khi gieo hạt.
Các bộ phận ở phía dưới mặt đất của cây như rễ, gốc thân dễ bị nhiễm bệnh hơn các bộ phận ở phía trên mặt đất của cây như bẹ lá, đốt thân. Thực tế đồng ruộng cho thấy ở giai đoạn mạ và thời kỳ lúa con gái thường bị nhiễm bệnh mạnh nhất.
Để hạn chế tác hại của bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:
- Tuyệt đối không lấy hạt lúa ở những ruộng, những vùng đã bị bệnh làm giống cho vụ sau.
- Xử lý hạt giống bằng nước nóng 54oC. Hoặc dùng một trong các loại thuốc trừ bệnh như Bendazol 50WP, Carbenzim 50WP, Derosal 50SC, Carben 50WP, Bavistin 50SC, Mancozeb 80WP... pha chế với tỷ lệ cứ khoảng 40-60 ml (hoặc gram) thuốc pha vào 10 lít nước rồi cho hạt giống vào ngâm từ 24-36 giờ, vớt ra ngót bằng nước sạch, sau đó đem ủ bình thường để diệt nấm trên vỏ hạt. Cũng có thể sử dụng những loại thuốc trên để phun xịt trừ nấm bệnh trên cây.
- Với lúa cấy khi nhổ mạ cần chú ý tránh làm đứt chồi mạ, tránh làm đứt rễ mạ, tránh rập nát cây mạ, để hạn chế cửa ngõ xâm nhập của nấm bệnh vào bên trong cây.
Kiểm tra ruộng lúa thường xuyên để phát hiện và nhổ bỏ kịp thời những cây bị bệnh đem ra khỏi ruộng tiêu hủy.
Bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali để cây sinh trưởng, phát triển tốt cũng có tác dụng làm giảm bớt sự nhiễm bệnh của cây.
|
