Cỏ dại là những cây không được người nông dân trồng nhưng chúng lại có mặt trên ruộng cây trồng (tức là những cây mọc ở nơi mà người trồng cây không mong muốn). Chúng tranh chấp chất dinh dưỡng, nước và ánh sáng của cây trồng, đồng thời nhiều loài cỏ dại còn là ký chủ phụ của những loài dịch hại khác, là nơi tồn tại, lưu trữ và lan truyền nhiều loài dịch hại trên đồng ruộng, nếu mật độ cỏ cao có thể làm thay đổi cả tiểu khí hậu trong ruộng như làm tăng ẩm độ trong ruộng, tạo điều kiện thích hợp cho những loài dịch hại ưa thích ẩm độ cao như bệnh đốm vằn, bệnh đạo ôn, bệnh vàng lá chín sớm... hại lúa, bệnh thối nhũn hại hành, hại rau tần ô và một số loại rau thuộc họ thập tự... cỏ dại còn làm giảm chất lượng và giá trị của nông sản như lúa gạo... Vì thế cỏ dại được coi là một loại dịch hại cây trồng, Cũng như những loài dịch hại khác muốn hạn chế tác hại của cỏ dại phải áp dụng kết hợp nhiều biện pháp một cách đồng bộ và hợp lý (mà chúng ta thường gọi nôm na là quản lý dịch hại tổng hợp) chứ không thể có một biện pháp đơn lẻ nào có thể giải quyết được dù đó là biện pháp tốt nhất.
Như trên đã nói để hạn chế đến mức thấp nhất tác hại do cỏ dại gây ra cho cây trồng nói chung và cây lúa nói riêng, chúng ta phải áp dụng nhiều biện pháp.
Sau đây là một số biện pháp chính để phòng trừ cỏ dại trên ruộng lúa:
- Sau khi thu hoạch lúa, nếu nếu ruộng khô lại cần tranh thủ xuống giống ngay cho kịp thời vụ để né lủ, né mặn... theo kiểu sạ chay nên rải rơm ra mặt ruộng phơi khô rồi đốt, để diệt cỏ dại và những mầm mống sâu bệnh khác trên ruộng.
- Nếu ruộng ướt không đốt rơm rạ được thì trước khi làm đất cần dọn sạch cỏ dại trên mặt ruộng, xung quanh bờ. Những ruộng nhiều cỏ không đủ nhân lực thu gom cỏ bằng tay thì trước khi làm đất khoảng 10-15 ngày có thể dùng một số loại thuốc trừ cỏ không chọn lọc (còn gọi là thuốc khai hoang, thuốc cỏ triệt sinh...) như: Lyphoxim 396SL, Glyphosan 480DD, Glycel 41SL, Go up 480SC... Piupannong 480DD... phun trực tiếp vào đám cỏ để diệt chúng.
- Trước khi gieo cấy cần cày bừa kỹ đất kết hợp san bằng mặt ruộng để chôn vùi và diệt mầm cỏ, đồng thời tạo cho mặt ruộng bằng phẳng để điều tiết nước đồng đều trong ruộng để khống chế cỏ ở đầu vụ và tạo thuận lợi cho việc dùng thuốc hóa học để trừ cỏ.
- Nếu ruộng có nhiều cỏ, mà thời gian đất nghỉ giữa hai vụ lúa đủ dài thì nên cày bừa ruộng nhử cho cỏ mọc sau đó dùng thuốc cỏ hoặc bừa trục ruộng để diệt cỏ (nếu điều kiện cho phép mỗi vụ làm được vài lần thì hiệu quả sẽ rất cao).
- Phân hữu cơ bón cho ruộng lúa cần phải ủ thật kỹ cho thật hoại mục để diệt hạt cỏ còn lẫn trong phân.
- Nên có ruộng sản xuất giống riêng, nếu không có thì chừa một khu vực đất tốt, dễ chăm sóc trong ruộng lúa đại tràđể sản xuất giống. Ngoài việc chăm sóc, phòng trừ tốt dịch hại (đặc biệt là cỏ dại) tạo cho cây lúa khỏe, hạt chắc sáng, cần khử cỏ dại và giống lẫn triệt để trước khi thu hoạch, khi phơi nên thận trọng tránh để lẫn cơ giới, hạt giống mới có độ thuần cao. Nếu không có điều kiện sản xuất giống nên mua giống ở những địa chỉ có uy tín, đáng tin cậy như các cơ sở nghiên cứu giống, trung tâm giống, công ty giống... giống phải đạt tiêu chuẩn không có quá 10 hạt cỏ dại/ lkg hạt giống.
- Sau khi thu hoạch phải phơi khô, quạt thật sạch để loại bỏ hạt cỏ dại, hạt lúa bị lép lửng.
- Trước khi ngâm ủ giống tiếp tục loại bỏ hạt cỏ dại và hạt lép lửng một lần nữa cho hạt giống vào dung dịch nước muối có tỷ trọng 1,13 để hạt cỏ và hạt lép lửng nổi lên trên rồi vớt bỏ (cứ một thể tích hạt giống cần có 3 thể tích nước muối đã pha). Sau đó vớt giống ra đãi sạch rồi tiến hành ngâm ủ bình thường (muốn có dung dịch nước muối đúng tỷ trọng yêu cầu thì pha theo tỷ lệ cứ l,5kg muối tốt hòa tan trong 10 lít nước sạch sau đó thà một quả trứng gà mới đẻ vào nếu quả trứng nổi lập lờ là đạt yêu cầu, nếu quá trứng chìm xuống dưới là thiếu muối cần cho thêm muối vào khi nào quả trứng nối lập lờ là được).
- Sau khi xuống giống khoảng 5 ngày cho nước vào ruộng, nâng dần mực nước theo chiều cao của cây lúa đến khi đạt khoảng 5 cm. Với lúa cấy cần cho nước vào ruộng ngay khi cấy. Giữ nước mực nước này trong ruộng ít nhất 10-15 ngày để nước khống chế hạt cỏ dại nẩy mầm ở giai đoạn đầu vụ.
- Kết hợp với tỉa dặm lúa tiến hành nhổ cỏ bằng tay, nguyên tắc chung là phải nhổ cỏ sớm không để cỏ cạnh tranh với lúa. Với lúa sạ thời gian nhổ cỏ lần đầu tốt nhất là khi lúa được 4-5 lá, bắt đầu đẻ nhánh (sau khi sạ khoảng 20-25 ngày). Khi lúa được 40-45 ngày nếu ruộng còn nhiều cờ nên tiến hành nhổ cỏ lần 2, trước khi bón phân thúc lần cuối. Để công việc nhổ cỏ bằng tay thuận tiện nên áp dụng cách sạ hàng với lượng giống khoảng 80-100 kg là vừa.
- Cần bón phân đầy đủ, chăm sóc lúa thật chu đáo để cây lúa sinh trướng nhanh, nhanh chóng phủ kín mặt ruộng để kịp thời khống chế, lấn át sự sinh trưởng và phát triển của cỏ dại.
- Cắt bông cỏ trên ruộng: các loài cỏ thường có thời gian sinh trưởng ngắn hơn cây lúa vì vậy cỏ thường ra bông kết hạt sớm hơn. Để hạn chế hạt cỏ trên ruộng lúa một cách chủ động nên tiến hành cắt bông cỏ trước khi chúng kịp kết hạt rụng xuống đất sinh sản gây hại cho lúa ở các vụ sau. Biện pháp này nếu thực hiện được một cách thường xuyên thì hiệu quả phòng ngừa cỏ dại trên ruộng sẽ rất cao.
- Ở những vùng có diện tích trồng lúa lớn như đồng bằng sông Cửu Long, việc áp dụng những biện pháp trên đây không phải lúc nào cũng thực hiện được một cách đầy đủ và triệt để, vì vậy để hỗ trợ cho những biện pháp trên bà con cần phải sử dụng thuốc diệt cỏ. Với thuốc trừ cỏ nên sử dụng làm hai đợt: Đợt 1: dùng các loại thuốc trừ cỏ tiền nẩy mầm, hậu nẩy mầm sớm để diệt cỏ trong vòng 10 ngày đầu sau khi xuống giống như: Vinarius 500WP, Solft 300E, Ronstar 25EC, Sirius 10WP, Star 10WP, Sunrise 15WDC... đây là đợt dùng thuốc quan trọng nhất. Đợt 2: vào khoảng 10-20 ngày sau khi xuống giống, dùng các loại thuốc hậu nẩy mầm như: Forwacet 250SC, Whip-S 7,5EW, Clincher 10EC, Amine 720DD, Cantosin 600DD/720DD, Tiller Super EC... Đối với thuốc trừ cỏ chúng ta phải thực hiện một cách nghiêm ngặt những hướng dẫn về kỹ thuật dùng thuốc, nếu không hiệu quả diệt cỏ sẽ kém mà đôi khi còn ảnh hưởng đến cây lúa, vì thế trước khi cần đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất có in sẵn trên bao bì.
|
