Mỗi một cá thể vừa sinh ra của thực vật, cá, thú hoặc người đều giống cha mẹ của chúng, nhưng lại có những chỗ không hoàn toàn giống với cha mẹ chúng. Lấy thí dụ, các trẻ em đều có khuôn mặt giống cha hoặc mẹ chúng nhưng thông thường chúng đều có những nét đặc trưng nào đó của cả cha lẫn mẹ. Hai bên cha mẹ đều truyền một số đặc trưng7ng nào đó của bản thân cho con của họ. Con "kế thừa" những đặc trưng này, cho nên di truyền học tức là nghiên cứu vì sao con lại giống cha mẹ của chúng.

Đơn vị của di truyền là "gien", có cả trong nhân tế bào tinh trùng và tế bào trứng. Trong mỗi nhân tế bào (bao gồm tế bào tinh trùng và tế bào trứng) đều có một số kết cấu mảnh dài, dạng sợi dây gọi là ’nhiễm sắc thể", nhiễm sắc thể mang theo gien.

Vì nhiễm sắc thể thành từng cặp và gien ở trong đó cũng thành cặp, nên nhiễm sắc thể trong một tế bào sẽ chứa tới mấy trăm nghìn cặp gien. Mỗi cặp gien lại khống chế một hoặc nhiều đặc trưng của cơ thể, như màu của lông và tóc, hình dáng mũi, thân hình cao hay thấp.

Di truyền có rất nhiều "định luật", điều này có nghĩa là quá trình di truyền có một số  tính quy luật nào đó. Thí dụ như sự di truyền của mỗi tính chất đều dựa vào một "gien", mà mỗi gien đều phát huy tác dụng một cách độc lập. Một tính chất nào đó là sự kế thừa của cha mẹ, điều này không hề có nghĩa  là bất kỳ một tính chất nào cũng được di truyền. Nói cách khác giữa các gốc di truyền (hoặc gien) không có quan hệ gì với nhau.

Một số gien mang tính trội, còn một số gien khác lại mang tính lặn. Thí dụ như gien tóc quăn so với gien tóc thẳng thì trội hơn. Khi cả cha mẹ đều tóc quăn, thì con cái của họ thông thường là tóc quăn. Nhưng nếu cả cha và mẹ đều mang gien lặn tóc thẳng thì con cái của họ có một số sẽ là tóc thẳng