Phần của não phân tích thông tin đến từ các tế bào nhận trong mũi được liên kết chặt chẽ với hệ bản tính, hệ này liên quan đến việc biểu lộ bản năng, tính khí và trí nhớ trong hoạt động của các hệ nội tiết và vận động của cơ thể. Phần não này được gọi là não nguyên thuỷ, hay đôi khi còn gọi là “não ngửi”. Sự liên tưởng giải thích tại sao các mùi thường mang nhiều ý nghĩa về cám xúc. Mùi của cơn mưa đầu mùa hè thường làm cho người ta cảm thấy vui vẻ và hăng hái hơn, nó cũng khơi dậy những kỷ niệm hạnh phúc.Mùi của bánh mì mới nướng có thể đem lại tức thời cảm giác cồn cào của cơn đói; trong khi mùi của nước hoa có thể gợi nhớ đến một người mà ta yêu thương. Mặt khác, những mùi khó chịu, chẳng hạn trứng thối, gây ra cảm giác ghê tởm và thậm chí đôi khi buồn nôn.

Một số mùi sẽ mang lại ký ức của những dịp đặc biệt đã lãng quên nay dâng trào lên. Đó là vì chúng ta có xu hướng nhớ lại những gì có ý nghĩa tình cảm đặc biệt. Các vùng của não xử lý ký ức cũng được liên kết chặt chẽ với hệ bản tính, đến lượt hệ này được liên kết với các vùng trong não kiểm soát giác quan ngửi.

Dữ kiện

Liệu pháp chất thơm là phương pháp sử dụng các tinh dầu thơm của thực vật để điều trị thể xác và tinh thần. Dầu thơm đi qua các tế bào thần kinh trong mũi và thông tin được truyền đến não.