Mọi sinh vật đều tăng trưởng. Tăng trưởng cơ cấu (hình dạng, kích cỡ, cấu tạo) và tăng trưởng chức năng (có thể làm được gì?)

   Những yếu tố quan trọng nhất tạo ra sự tăng trưởng nằm trong sinh vật ngay từ lúc được cấu tạo. Những yếu tố này được gọi là di truyền, sinh vật kể cả con người đều tăng trưởng theo từng giai đoạn (thời kỳ). Những giai đoạn ấy là: phôi và bào thai (lúc chưa sinh ra), sơ sinh, ấu thơ, thiếu, thanh, trưởng (thành), già (cỗi).

   Một vài tạo vật hầu như không có giai đoạn ấu thơ. Một vài giống chim vừa ra khỏi vỏ trứng là có thể bay được liền. Giống chuột Trung Hoa chỉ vừa nở được ba ngày là đã có thể tự “xoay sở” lấy cho mình được rồi. Nhưng con người chỉ phát triển đầy đủ (trưởng thành) khi đã ở vào cái tuổi đôi mươi.

   Lúc sơ sinh, một hài nhi đã có đủ tế bào thần kinh, tế bào não, tế bào thần kinh cột sống và các tế bào thần kinh truyền dẫn đi đến mọi phần của cơ thể.  Sự phát triển trong việc phối hợp các hệ thần kinh này với nhau sẽ giúp cho con người kiểm soát được cử động, học hỏi hay hành xử như mọi người khác trong xã hội.

   Trong sự tăng trưởng thì mọi người hầu như giống nhau. Nhưng vẫn có một khác biệt quan trọng. Trai và gái đều phát triển theo một đường lối chung nhất, nhưng mỗi phái lại có lối phát triển và tốc độ phát triển riêng.

   Trong những tuần lễ đầu khi vừa mới sinh ra, thân thể con người phát triển nhanh hơn bất cứu giai đoạn nào. Thậm chí khoảng cuối năm một tuổi, nó còn phát triển chậm hơn nữa là khác. Qua suốt thời kỳ ấu thơ cơ thể phát triển ở mức độ vừa phải. Nhưng ở giai đoạn kế tiếp đó thì sự phát triển cơ thể lại tăng tốc. Đối với phái nữ thì giai đoạn tăng tốc “phát triển” bắt đầu từ tuổi 11 và 13, còn phái nam thì giữa tuổi 12 và 14. Cũng có lúc chúng lớn nhanh hơn cho đến khi đạt được “tốc độ” tối đa, rồi lại chậm lại và chậm hơn nữa cho đến khi tăng trưởng hoàn tất.

   Sự tăng trưởng theo chiều cao và tăng trọng thường thay thế nhau lần lượt diễn ra nơi một cá nhân. Trước hết tăng trưởng chiều cao, kế đó là chiều ngang. Đối với nhiều người, có giai đoạn “trổ mã” xảy ra vào khoảng giữa 11 và 12. Nhưng rồi chiều cao lại tiếp tục tăng những năm kế đó – và giai đoạn “trổ mã” chấm dứt