Phòng ngừa vóc người thấp như thế nào không những là vấn đề y học mà còn là vấn đề xã hội đang được mọi người quan tâm hiện nay. Để thanh thiếu niên phát triển bình thường, cần phải nắm vững mấy vấn đề sau:

1/ Quy luật sinh lý cơ bản của tăng trưởng chiều cao: Thông thường xương tay chân được chia ra làm thân xương và đầu xương. Đầu xương là hai đầu xương sụn bành to của thân xương. Sụn đầu xương có thể chia làm hai phần: gần khớp gọi là sụn khớp, nó mãi mãi là sụn; gần thân xương gọi là sụn thân xương. Sau khi ra đời, trẻ không ngừng cao lên là do sụn đầu xương không ngừng phát triển theo chiều dọc của xương. Vì vậy, đầu xương có tác dụng quan trọng đối với sự tăng cường của xương. Khoảng 20 tuổi, đầu xương không phát triển nữa và hoàn toàn thành xương, thân xương và đầu xương liền với nhau, xương không phát triển nữa và cơ thể cũng thôi lớn. Thông thường, phụ nữ 18 tuổi và nam giới 20 tuổi thôi không phát triển nữa.

Trong suốt quá trình phát triển, tốc độ phát triển chiều cao không phải là tăng đều hằng năm, mà có hai thời kỳ phát triển nhanh chóng: thời kỳ sơ sinh và thời kỳ dậy thì. Trong thời kỳ sơ sinh, tốc độ tăng trưởng nửa năm đầu sau khi sinh nhanh nhất, bình quân mỗi tháng trẻ cao thêm 2,5cm, bình quân mỗi tháng nữa năm sau trẻ cao thêm 1,5cm. Nếu chiều dài cơ thể trẻ mới sinh là 50 cm khi tròn một tuổi trẻ có thể cao 75 cm, khi tròn 2 tuổi đạt 85 cm. Sau 2 tuổi, tốc độ lớn  của trẻ giảm xuống rõ rệt và tương đối ổn định, thường cao thêm 5cm bình quân mỗi năm.

Tuổi dậy thì bắt đầu từ 14 tuổi, đối với nam và 12 tuổi đối với nữ. Do hoóc môn kích thích tăng nhiều, trẻ bắt đầu bước vào thời kỳ dậy thì. trong thời kỳ này, mỗi năm trẻ có thể cao thêm 6 – 8 cm, cá biệt có thể đạt 10 – 12 cm. Sau 3 năm, tốc độ lớn chậm lại, cho tới khi đầu xương phát triển hoàn thiện (nữ 19 – 23 tuổi, nam 20 -24 tuổi), thì thôi lớn.

2/ Tác dụng của hoóc môn thúc đẩy đầu xương phát triển: Đại não của người có thủy não hình bầu dục. Nó không ngừng tiết ra hoóc môn phát triển, có thể khiến cho đầu xương không ngừng tăng trưởng. Hoóc môn phát triển tiết ra nhiều hay ít ảnh hưởng trực tiếp tới tốc độ phát triển của đầu xương. Vì vậy, hoóc môn phát triển không thể thiếu được khi phát triển chiều cao cơ thể.Thông thường, mỗi ngày thủy não tiết ra 1 mg hoóc môn phát triển. Hoóc môn phát triển tiết ra quá ít sẽ khiến cho xương phát triển chậm. Có nhiều nhân tố ảnh hưởng tới việc tiết hoóc môn như ngủ, dinh dưỡng, vận động, tâm lý, thuốc men,v.v…

3/ Các yếu tố cơ bản cho đầu xương phát triển bình thường. một là ngủ đủ thời gian. Trẻ sơ sinh cần ngủ 18 – 20 giờ, trẻ lứa tuổi nhi đồng 12 - 14 giờ, người lớn cần ngủ 7 – 8 tiếng. Theo tư liệu thống kê, lượng hoóc môn phát triển tiết ra vào ban đêm gấp 3 lần. Vì ngủ có đủ hay không có quan hệ tới lượng hoóc môn tiết ra, nên người lớn phải quan tâm và nhận thức triệt để vấn đề này, giảng giải cho trẻ biết phải ngủ đủ thì mới lớn được. Hai là bảo đảm dinh dưỡng đầy đủ. Xương phát triển có hai điều kiện: thứ nhất là tế bào xương phải không ngừng sinh sôi, thứ hai là phải có muối xương. Tế bào xương sinh sôi đòi hỏi phải có một lượng lớn prôtêin và muối xương. Muối xương bắt nguồn từ canxi. phốt pho và vi lượng măng gan, kali, natri.v.v…Ngoài ra, một số vitamin D có thể khiến cho canxi, phốt pho hấp thụ và đọng lại ở xương; vitamin A, C và nguyên tố vi lượng kẽm đều có tác dụng thúc đẩy xương phát triển. Muốn đảm bảo cho xương phát triển tốt, bữa ăn phải có đầy đủ prôtêin. Đặc biệt, tỷ lệ axít amin chứa trong prôtêin động vật rất gần với nhu cầu của cơ thể con người, nên phải sử dụng nhiều. Vì vậy, trong thời kỳ phát triển, thanh thiếu  niên cần phải ăn nhiều thịt nạc, cá, trứng.v.v…để thúc đẩy xương phát triển. Ngoài ra, cũng cần phải ăn nhiều thức ăn chứa lượng canxi cao như sữa bò, hải sản, vừng lạc, rau xanh, thực phẩm chế từ đậu.v.v…Bác sĩ Ôgawa Nhật Bản giới thiệu 5 thực phẩm có lợi cho phát triển chiều cao là sữa bò, cá sác din, chân vịt, cà rốt và cam quýt. Tất nhiên, chúng ta không thể bê nguyên xi thực đơn của người nước ngoài... Ví dụ, cá sác din rất hiếm ở trong nước, chúng ta có thể dùng các loại cá khác để thay thế. Tóm lại, đầy đủ dinh dưỡng là sự đảm bảo tất yếu cho đầu xương phát triển, ba là hoạt động thể dục có thể thúc đẩy đầu xương phát triển. Đây là một sự thực khách quan không thể phủ nhận. Theo tư liệu điều tra, thanh thiếu niên thường xuyên tham gia hoạt động thể dục cao hơn 2 – 6 cm so với những người cùng giới tính, cùng lứa tuổi không rèn luyện. Hoạt động thể dục giúp người ta cao lên vì rèn luyện có thể thúc đẩy đầu xương trao đổi canxi và phốt pho, tăng cường tuần hoàn máu và tế bào sụn sinh sôi. Ngoài ra, hoạt động thể dục có thể kích thích hoóc môn phát triển tiết ra nhiều thêm, có lợi cho sự phát triển của xương.

Hoạt động thể dục đơn giản và dễ làm nhất đối với thanh thiếu niên là vận động chân như nhảy dây, nhảy dây chun, chạy bộ, leo núi.v.v…Ngoài ra, chơi xà đơn cũng có thể giúp cho người cao lên. Tâm lý lạc quan cũng có tác dụng tích cực. Nhiều trẻ buồn rầu và thiếu tình thương của cha mẹ thường còi cọc. Cha mẹ phải thương yêu và giáo dục con cái, khiến cho chúng có trạng thái tinh thần tốt trong giai đoạn phát triển. Ngoài ra, hút thuốc uống rượu có ảnh hưởng tới sự phát triển của thanh thiếu niên. Theo tư liệu nghiên cứu của Mỹ năm 1983, rượu có thể giảm bớt tế bào xương, cản trở hình thành xương. Lại theo tư liệu điều tra của Pháp năm 1986, người mẹ uống rượu sẽ khiến cho con cái kém phát triển. Người lớn và trẻ nhỏ không nên hút thuốc uống rượu để đảm bảo cho trẻ phát triển khoẻ mạnh.

Nhân tố di truyền có quan hệ nhất định tới chiều cao cơ thể. Nếu do bệnh tật ảnh hưởng  tới phát triển của trẻ thì phải tới bệnh viện điều trị. Nếu các mặt trên được coi trọng triệt để sẽ khiến cho đại đa số thanh thiếu niên có được chiều cao lý tưởng.