Hỏi : xin ngài giới thiệu những sách nhập môn về đông y hán phương chẩn trị giản yếu và mới nhất dùng cho các thầy thuốc lâm sàng thực tế ?

Đáp : tháng bảy năm 1982 tập san “đông y học nghiên cứu” do hội nghiên cứu đông y phát hành có đăng chuyên tập về các sách nhập môn đông y hán phương :

Hoàng hán y học của thang bản cầu chân.

“hán phương chẩn liệu thực tế” của 4 tác giả là đại chủng, thỉ số, thanh thủy, mộc thôn.

“hán phương chẩn liệu y điển” của đại chủng thỉ số đạo minh.

“lâm sàng ứng dụng hán phương giải thuyết” - thỉ số đạo minh.

Loại tụ phương quảng nghĩa của vĩ đài.

“chứng hậu biệt hán phương trị liệu thực tế” - Đại Chủng Kính Tiết.

Trung y học khái luận – Nam Kinh trung y học viện.

Y giới chi thiết chùy của hòa điền khải thập lang trung quốc hán phương.

“hán phương y học” của đại chủng kính tiết.

“hán phương y học nhập môn” của Thái Bá Vị.

“hán phương chẩn liệu 30 môn” - đại chủng kính tiết.

Hán phương trị liệu của hoang mộc.

Hán phương nhập môn giảng tòa của Long Dã Nhất.

Trung quốc hán phương y học khái luận – Nam Kinh y học viện

I. Các học giả nghiên cứu hán phương ở thời hiện đại đã liệt kê ở phần trên gồm 15 loại.

II. Các sách nhập môn tiến cử cho người sơ học hiện tại.

1. Lâm sàng ứgn dụng hán phương sử phương giải thuyết của thỉ số đạo minh.

2. Hán phương chẩn liệu y điển - đại chủng, thỉ số thanh thủy và nam sơn đường.

3. Hoàng hán y học của Thang Bnả Cầu Chân.

4. Trung y cơ sở của tần hộ do trung y học nghiên cứu hội trạch và liêu nguyên thư điếm.

5. Trung y nhập môn của thàn hộ do trung y học nghiên cứu hội trạch. Y xử được xuất bản.

6. Hán phương khái luận của đằng bình - tiểu sương do sáng nguyên xã.

7. Thương hàn luận giải thuyết của đại chủng kính tiết do sáng nguyên xã.

8. Hán dược đích lâm sàng ứng dụng – trung sơn y học viện biên. Thần hộ trung y học nghiên cứu hội trạch, y xử dược xuất bản.

9. Tận hộ loại tụ phương – long dã nhất hùng. Trung quốc hán phương.

10. Hán phương y học nhập môn. Thái bá vị do sáng y hội học thuật bộ trạch.

11. Hán phương chẩn liệu 30 niên - đại chủng kính tiết, sáng nguyên xã xuất bản.

12. Trung quốc hán phương y học khái luận của nam kinh trung y học viện – trung quốc hán phương trạch.

13. Đông dương y học khái thuyết của trường tân thiện phu. Sáng nguyên xã.

14. Phương tễ học. Nam kinh trung y học viện. Do sáng nguyên xã hội trạch – sáng y hội.

15. Lâm sàng trung y học – hà bắc tân y đại học biên. Tam trạch pháp tạng trạch. Tự nhiên xã xuất bản.

Ý kiến của soạn giả.

Vấn đề mà ông đề xuất là mong được hiểu biết. Các thày thuốc vô cùng bận rộn trong thực tế lâm sàng. Điều cần là không để hao phí quá nhiều thời gian học tập, đọc các sách nhập môn giản yếu. Nhưng muốn tiến hành trị liệu bằng đông y hán phương có lẽ cần phải có quyết tâm dám bỏ ra một số năm, để trên cơ bản nắm vững các sách cổ điển trụ cột về y học hán phương như thương hàn luận, kim quĩ yếu lược, tố vấn, linh khu, bản thảo kinh v.v… chẳng qua là để chi ra một thái độ suốt đời kiên trì học tập, trước mắt cần nghĩ đến những lời bổ ích, cần mở rộng cửa để học tập các sách tham khảo, trước mắt tôi xin đề cử thư mục gồm có các sách sơ cấp, trung cấp và các sách dùng để tham khảo chuyên môn để giúp cho những người có chí biết triển khai một cách tuần tự việc học tập, đặc biệt là tôi giới thiệu cách sách giản yếu.

Đầu tiên xin giới thiệu các bạn loại thứ nhất quyển thứ 9 là hán phương y học. Đó là sách mới rất giản yếu, đối hán phương có tính toàn diện, thông thường dễ hiểu, và có nhiều thú vị. Mục đích viết sách này của tác giả chính là để phát huy tác dụng thực tế trong công tác lâm sàng, cho nên thông qua việc học tập sách này, có thể mở toang cánh cửa lớn đi vào y học hán phương.

Sau đó là quyển thứ 3 trong loại thứ nhất là “hán phương chẩn liệu y điển”. Bạn có thể thông qua sách này tiến thêm một bước, tới trình độ bề rộng trong ứng dụng rộng rãi trong lâm sàng. Sách này cũng chính vì mục đích ấy mà được biên soạn ra.

Về phương diện dùng các phương tễ hán phương để ứng dụng trong thực tế, giản yếu nhất là sách của hội nghiên cứu hán phương lâm sàng nhan đề là hán phương tinh soạn bách bát phương” (108 phương tinh soạn trong đông y hán phương). Sách này tuy không có trong thư mục mà tôi đã liệt kê ở trên nhưng soạn giả cho rằng nó không thể không là một quyển sách tốt.

Một bước nữa, tôi còn đề nghị các bạn hãy đọc sách hán phương xử phương ứng dụng thực tế do nam sơn đường xuất bản và điền quang thi soạn. Soạn giả cho rằng sách này viết khá tốt.

Ngoài ra, trong các sách ứng dụng thực tế mới nhất, có thể đọc sách của tế dã sử lang soạn do sáng nguyên xã xuất bản là quyển hán phương trị liệu phương chứng ngâm vị và quyển “hán phương y học thập giảng”.

Hai quyển này đều thông thường dễ hiểu, đối với người thích nội dung có tính bản chất học tập hán phương thì rất thích hợp.

Về các sách vở trung tâm nói về các ca trị nghiệm thì có quyển thư 1 trong loại hai là hán phương chẩn liệu 30 niên và 5 tập “hán phương trị liệu bách thoại” của y đạo chi nhật bản xã xuất bản. Quyển đó dễ dàng lý giải lý luận của trung y học. Các bạn hãy thử đọc qua sách của trang bản sùng tù nhan đề là “ứng dụng kiện khang bảo hiểm đồng ý đích đề thủ vật chế tễ chi hán phương chẩn liệu thủ sách do sáng nguyên xã xuất bản. Sách rất thích hợp với người sơ học. Nội dung tự thuật của sách vô cùng thông thường dễ hiểu.

Về phương diện các sách có tính tổng hợp và khái quát trong loại thừ 2 có quyển thứ 13 là đông dương y học khái thuyết. Sách này cực kỳ tốt.

Về phương diện cổ điển, các bạn đọc giả có thể đọc thương hàn luận, kim quĩ yếu lược của viện nghiên cứu trung y trung quốc hán phương xã xuất bản (đã dịch sang tiếng nhật bản).

Từ thời đại do thất dĩnh đến thời kỳ minh trị khoảng 440 năm, trong các nhà lâm sàng thực tế đã có các trước tác của 55 vị tiên hiền có tính chất đại biểu biên soạn và giải thuyết các sách nổi tiếng, do các nhà xuất bản nổi tiếng lần lượt phát hành, có các quyển như : cận thế hán phương y học thư tập thành. (đại chủng thỉ số có trách nhiệm giám tu) cộng 116 quyển. Đó là kho báu lớn để học tập hán phương. Đối với các nhân sĩ lập chí đi vào chiều sâu khai triển nghiên cứu, có thể nhận định rằng đó chính là thày tốt, bạn hiền (lương sư, ích hữu) đó vậy.

Sách của đại chủng cung nam xuất bản gần đây nhất là đông dương y học nhập môn do nhật bản bình luận xã xuất bản có cách điệu hơi cao. Sách đó ghi chép tường tận về lý luận của y học nhật bản. Các sách do trực võng bái, long dã hành lượng, doãn thế quang nam hợp soạn gồm dược vật chế tễ thực tiện lãm và dược nghiệp thời báo xã xuất bản có 185 loại phương thường dùng, viết giản dị rõ ràng. Trên lập trường lâu năm kinh nghiệm của nhà thuốc kinh doanh mà giải thuyết, thì đó là sách nhập môn thực tiễn có thể là rất thích nghi vậy.