Vì không có loại vắc – xin chủng ngừa hoặc loại thuốc đặc hiệu nào trị được bệnh SARS nên cách duy nhất để phòng bệnh là sử dụng những biện pháp thích hợp càng sớm càng tốt.

Các biện pháp phòng ngừa phải được thực hiện ở nhiều cấp, đặc biệt những nơi bệnh SARS đang hoành hành và có bệnh nhân tử vong cần phải được báo cáo. Những biện pháp chặn đứng SARS cần phải được chấp hành nghiêm ngặt bất kể các ảnh hưởng đến nền kinh tế của nước sở tại. Nền kinh tế của nước có dịch có thể bị ảnh hưởng do giảm sút hoạt động đầu tư và những chi phí lớn cho việc chăm sóc sức khoẻ.

Chúng ta cần nhớ rằng không nên đợi đến khi có các ca bệnh SARS xuất hiện ở một nước hay một phần đất nước thì mới áp dụng các biện pháp phòng tránh. Việc áp dụng các biện pháp phòng tránh trước có thể ngăn ngừa những tác động của bệnh SARS một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Do SARS thường lây lan từ nơi này sang nơi khác qua những người di chuyển bằng máy bay nên việc sàng lọc các đối tượng đi máy bay ở cả hai phía là rất cần thiết, tức là ở cả nơi đi và nơi đến, kể cả phi hành đoàn. Qui trình sàng lọc này kéo dài khoảng 1 giờ.

Ngoài ra, phi hành đoàn và tiếp viên phục vụ từ đầu đến cuối máy bay phải luôn mang khẩu trang. Cần tránh những nơi tụ tập đông đảo hành khách như quầy nhập cảnh, quầy vé, phòng cách ly v.v…

Cần phải ngưng các chuyến bay quốc tế đến những nơi có dịch SARS để cô lập bệnh.

Ở những nơi đang có bệnh SARS và bệnh đã được xác định, vẫn phải mang mạng che mặt.

Mọi người cần tránh những địa điểm có thể lây truyền SARS như rạp chiếu bóng, tiệm ăn, hội chợ, trạm xe điện, trạm xe buýt, nhà hàng v.v… Ở những nơi có dịch SARS nặng, cần đóng cửa các trường học, công sở, chợ trong vòng 10 ngày cho đến khi tình trạng bất ổn giảm bớt. Ở Trung Quốc, người dân thích đi xe đạp cho thoáng và tránh các phương tiện vận tải công cộng càng xa càng tốt. Ở Singapore, chính phủ tuyên bố sẽ trừng phạt thích đáng những người xâm phạm vào 40 điều quy định về phòng chống SARS. Nhằm ngăn chặn sự bùng phát bệnh SARS thông qua hoặc trong vòng những người buôn bán, chính phủ đã cho đóng cửa những chợ bán hoa quả lớn nhất của nhà nước.

Những biện pháp phòng ngừa tương tự cũng được thực hiện ở Trung Quốc, ở nước này những cuộc tụ tập trên 30 người đều phải được cấp phép đặc biệt.

Các bác sĩ và đội ngũ nhân viên y tế tại các bệnh viện nơi có bệnh nhân SARS điều trị phải luôn mang khẩu trang, áo choàng, găng tay, mắt kính để bảo đảm không bị lây nhiễm do những chất bài tiết từ người bệnh. Họ cũng cần phải rửa tay thường xuyên. Tại nhà xác, những biện pháp trên cũng phải được áp dụng bởi vì những nhân viên làm việc tại nhà xác và người thân của bệnh nhân tử vong đều cần phải hoặc mong muốn tiếp xúc với thi thể. Rất nhiều bác sĩ và y tá không hài lòng về việc bệnh viện của họ biến thành nơi điều trị bệnh SARS và họ bị buộc phải chữa trị cho các bệnh nhân SARS dù còn thiếu thốn về kinh nghiệm cũng như nhân sự. Tuy vậy, họ vẫn đang làm việc ấy như một phần bổn phận của mình bởi lẽ những người có thể xa lánh các bệnh nhân SARS cũng không thể sống yên ổn trong tình hình này được. Căn bệnh này lan nhanh từng ngày tại Trung Quốc, xứ sở đông dân nhất trên thế giới.

Thật đáng mừng khi chúng ta biết rằng các bác sĩ tại Hồng Kông dù tự nguyện cách ly khỏi gia đình nhưng lại không từ chối tiếp xúc và chữa trị cho người bệnh SARS.

Hiện nay, việc tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa là cách duy nhất để đẩy lùi căn bệnh chết người này.

Tránh gây ra tình trạng hoảng loạn quá mức.

Cần lưu ý rằng tình trạng hoảng loạn quá mức không phải là điều tốt cho bất kỳ đất nước hay cá nhân nào cả. Không nên để cho một trường hợp nghi ngờ bệnh SARS (kết quả chuẩn đoán chưa xác định được bệnh) ở một vùng nào đó trên thế giới gây ra sự hoảng loạn, các phương tiện truyền thông cũng phải biết kiềm chế, tránh những thông tin nhạy cảm đối với toàn thế giới, không nên tạo một sự hoảng loạn cho cộng đồng trong khu vực, đặc biệt là khi không có trường hợp mắc bệnh SARS nào được khẳng định ở vùng đó.

Có những tường thuật về các trường hợp bệnh nhân đang điều trị các bệnh khác tại bệnh việc rời khu điều trị ngay khi họ được biết là có những bệnh nhân bị nghi ngờ SARS được nhập viện, dù các bệnh nhân SARS đều được điều trị trong khu cách ly. Cũng có tin rằng tại Trung Quốc, nhân dân phải áp dụng các phương thức bảo vệ khi nghe về những khu nhà tập trung tại đó những người Trung Quốc trở về từ những vùng có dịch SARS trở về đặt dưới sự giám sát của chính quyền. Mọi người đòi hỏi bãi bỏ kế hoạch này. Những thông báo nhằm trấn an dư luận cần phải được công bố và những thông tin không cần thiết phải được giữ lại.

Mọi người lao động đều phải đi làm việc bình thường tuy phải trang bị khẩu trang và găng tay, bởi vì vi - rút SARS lây truyền qua tiếp xúc gần gũi với những người mắc bệnh. Các bệnh nhân nghi nhiễm SARS cần được nhập viện tại những khu cách ly để điều trị và điều tra. Những người có tiếp xúc với các bệnh nhân SARS nhưng không có triệu chứng gì cũng cần được cách ly tại nhà. Còn lại những người không thuộc các đối tượng trên rõ ràng là vẫn phải đi làm bình thường.

Những điểm cần ghi nhớ:

   Khi bị ho hay hắt hơi, cần dùng khăn tay che miệng, tốt nhất là dùng khăn giấy rồi bỏ đi sau khi sử dụng.

   Cần rửa tay thường xuyên, nhất là sau khi ho và hắt hơi. Lý do của việc này sẽ được giải thích chi tiết ở phần sau.

Không được khạc nhổ xuống sàn nhà hay mặt đất. Đây là một khâu quan trọng để phòng bệnh, bởi vì SARS lây truyền qua những giọt chất tiết phát tán ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Ở những nước đang có dịch như Trung Quốc hay Hồng Kông, việc khạc nhổ bị cấm ngặt.

Việc tiểu tiện ở nơi công cộng cũng bị cấm ngặt.

   Không được quẳng thức ăn cho súc vật lang thang ở nơi công cộng.

   Không được dùng chung những vật dụng như khăn tắm hoặc đồ đựng thức ăn.

   Cần dùng thực phẩm đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Trong thời gian đang có dịch SARS nên hoãn các chuyến đi đến những vùng có dịch, trừ trường hợp tối cần thiết.

   Bất cứ lúc nào bạn bị sốt, đặc biệt khi bạn đang hoặc vừa mới ở vùng có dịch SARS thì bạn có thể đã bị nhiễm bệnh. Lúc này bạn cần tự cách ly và dùng thuốc như một biện pháp phòng ngừa.

Nên làm vệ sinh những khu vực đã có người bệnh SARS lưu lại bằng các loại thuốc tẩy trùng rồi làm khô nhanh chóng bằng cách thông khí. Những người làm vệ sinh cần được trang bị khẩu trang và găng tay dùng một lần; sau khi làm vệ sinh phải rửa tay lại từ hai đến ba lần. Các dụng cụ y tế cũng cần được tẩy uế ngay sau khi dùng. Phòng tắm và nhà vệ sinh cũng cần được đặc biệt chú ý. Các khăn màn, chăn đệm, áo gối, đồ đựng thức ăn,… mà bệnh nhân từng sử dụng phải được giặt giũ riêng.

Để chiến đấu chống lại sự lây lan của vi - rút ở những vùng có bệnh, các nguồn cung cấp, bao gồm cả nguồn nước đều được niêm kín như ở Trung Quốc đã thực hiện. Việc bơi lội, câu cá ở những nguồn nước dự trữ đều bị cấm chỉ. Việc này cần được thực hiện như một biện pháp phòng ngừa đặc biệt để bảo đảm vi - rút không lây lan vào nguồn nước dù rằng chưa có bằng chứng rõ ràng về sự sống sót của vi - rút SARS trong nước.

   Nhằm đạt được mục đích ngăn chặn sự lây lan bệnh SARS, các nước hoặc các vùng lân cận với vùng có dịch cũng nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa như đóng cửa trường học, rạp chiếu bóng và những nơi tụ họp đông người khác.

Việc đi lại của các thuyền chài từ nước này đến nước khác cần phải được hạn chế hoặc ngưng lại.

   Bên cạnh những hành khách đường hàng không, hành khách đường thuỷ cũng là những đối tượng cần theo dõi.

Người nước ngoài đang làm việc tại các quốc gia có dịch cần tránh ra ngoài vào giờ rảnh và nên tránh xa những nơi đông người.

Cần tránh tâm lý chán nản thất vọng. Đây có thể là một giai đoạn suy thoái kinh tế ở một số nước: tỉ lệ thất nghiệp có thể tăng, các chương trình nghiên cứu có thể bị đình trệ, các sinh viên có thể không được trở về nhà nếu mắc bệnh SARS. Các chương trình trao đổi sẽ chịu ảnh hưởng vì các nhà nghiện cứu có thể gác lại những dự án hợp tác. Một trường hợp tự tử vì bệnh cũng đã được thông báo. Dù cần chặn đứng bệnh SARS càng sớm càng tốt nhưng vẫn cần có thời gian, bởi vì cần phải có một đường lối hợp tác và cân bằng giữa những nước bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này theo cách riêng của mỗi nơi.

WHO đã báo cáo rằng vi - rút SARS có thể sống nhiều ngày trong phân và nước tiểu của người bệnh. Bởi vậy những quy tắc tiệt trùng tại những nơi tiểu tiện v.v… cần phải được tuân thủ nghiêm ngặt.

Cũng cần nhắc đến việc giữ gìn vệ sinh cá nhân sau khi đi tiêu, đi tiểu (ở phụ nữ hậu môn, âm đạo, niệu đạo ở rất gần nhau (hình 5). Vì thế đặc biệt là các bệnh nhân SARS, nên dùng xà phòng để rửa sau khi đi tiêu và không nên dùng giấy vệ sinh để nhằm tiêu diệt hết vi - rút gây bênh SARS có trong phân. Các phụ nữ cần phải rửa vùng hậu môn và sinh dục sau khi đi tiêu lẫn đi tiểu. Tốt nhất là dùng nước và xà phòng để rửa sạch, sau đó thoa dung dịch diệt khuẩn.

WHO cũng thông báo rằng việc tiếp xúc với các vật dụng cũng là một cách lây truyền bệnh. Vì thế rửa tay một lần nữa lại được nhấn mạnh như một cách tránh sự lây truyền có thể xảy ra từ những bàn tay hoặc những đồ vật có mang mầm bệnh trong môi trường.

Việc cách ly luôn được đưa ra như một biện pháp bảo đảm an toàn trong những trường hợp nghi ngờ có khả năng hoặc nhiễm SARS.

Trong những vùng có dịch, các trường hợp bệnh giống như cảm cúm cần phải được xem xét thận trọng, trừ trường hợp đã hoàn toàn loại trừ khả năng SARS.

Không ngồi đối diện với người bệnh SARS .

Cần xử lý phân và nước tiểu của người bệnh SARS sau khi áp dụng mọi biện pháp phòng ngừa.

Những người nước ngoài đến từ các quốc gia có SARS sau khi đã lưu lại dài ngày tại các quốc gia này cần tự nguyện cách ly trong vòng 10 ngày để loại trừ khả năng bị nhiễm SARS và để lấy được lòng tin của người dân địa phương. Luôn luôn phải dùng khẩu trang ở những vùng có bệnh nhưng chưa thành dịch cũng như những vùng có dịch.

Phải theo dõi thân nhiệt của mọi người trong gia đình thường xuyên, đặc biệt ở những vùng đang bị tác động trực tiếp của bệnh SARS. Vì diễn biến của bệnh SARS bắt đầu với việc gia tăng thân nhiệt nên mọi dấu hiệu thân nhiệt tăng nhẹ cũng cần được quan tâm đặcbiệt.

Y bác sĩ và các nhân viên y tế khác nên dùng các loại khẩu trang, áo khoác, găng tay, kính… có chất lượng tốt khi chữa trị cho những trường hợp nhiễm SARS.

Trong những cuộc hội họp, hội thảo, khách mời cũng cần được theo dõi thân nhiệt. Bất cứ ai có dấu hiệu sốt đều không được vào dự. Quy định này cần được áp dụng đặc biệt nghiêm ngặt ở những vùng có SARS.

10 ngày sau khi một người trở về từ một vùng có SARS là khoảng thời gian người ấy cần được cách ly và theo dõi kỹ. Trong khoảng thời gian này cần phải thận trọng, nên hạn chế những giao tiếp xã hội và tránh xa các đám đông.

Các khu vực trong bệnh viện cần được bảo đảm thông thoáng.

Giữ sạch sẽ ở các vùng có bệnh là điều cực kỳ quan trọng.

Nhà chức trách cần thực hiện các biện pháp sắp xếp phù hợp đối với những người lao động nhập cư, chẳng hạn như sắp xếp cho họ cư ngụ trong những khu tập thể giới hạn. Nhưng biện pháp sắp xếp này có thể chỉ là tạm thời nhằm vượt qua cơn khủng hoảng SARS.

Dân cư ở các đô thị cần thực hiện các biện pháp đề phòng thật cẩn trọng. Chính phủ cũng cần có các biện pháp phòng ngừa đặc biệt cho những vùng có bệnh nhằm tránh lây lan ra các tỉnh lân cận.

Khi có một trường hợp sốt kèm với các triệu chứng đau họng, và ho thì không nên hoảng hốt, người bị sốt có thể sẽ không phát triển thành bệnh SARS. Trong trường hợp này, điều quan trọng nhất là nên chú ý đến tiền sử người bệnh xem có tiếp xúc với người bệnh SARS hoặc có đi đến các vùng có SARS hay không.

   Thay vì phản đối, nhân dân ở các vùng có dịch nên hợp tác với nhà chức trách theo chủ trương cách ly một số ít người để theo dõi các triệu chứng của SARS. Người dân thường không nên đi đến các vùng bị cách ly.

Nếu một đứa trẻ bị sốt thì không nên cho trẻ đi học trừ khi đã khẳng định chắc chắn rằng bé không bị SARS.

Nhằm tránh đám đông, người dân nên sử dụng các phương tiện giao thông cá nhân thay vì đi xe bus hay xe lửa trong các cự ly ngắn. Ở Trung Quốc người dân thích sử dụng xe đạp để lưu thông hơn.

Nên tránh đỗ xe trên đường để mua vé hoặc trò chuyện tại các nhà chờ xe điện. Tương tự, nên cố gắng tránh nơi đông người càng xa càng tốt.

   Ở những vùng có bệnh SARS, những người điều hành các tour du lịch cần bảo đảm mọi thứ trên chuyến đi, kể cả việc hệ thống lọc không khí được làm vệ sinh hằng ngày. Mỗi khi xe buýt dừng lại, phải mở cửa xe cho không khí trên xe được thông thoáng. Luôn theo dõi tình trạng sức khoẻ và điều kiện vệ sinh của người lái xe cũng như các khách du lịch.

Các du khách nên lưu ý nếu như có một người đồng hành có các triệu chứng của SARS như sốt, ho, khó thở. Trong trường hợp này mỗi du khách cũng phải tự theo dõi sức khoẻ của mình và trong trường hợp có các triệu chứng của SARS, họ cần được khám ngay. Nên khuyến khích các du khách rửa tay và che miệng khi ho.

Rửa tay.

Rửa tay là một biện pháp phòng ngừa quan trọng. Tay phải được kỳ cọ kỹ và rửa từ bàn tay đến cổ tay bằng xà phòng và nước.

Rửa tay đúng cách.

Sau khi nhúng ướt từ cổ tay trở xuống, chà xát xà phòng và cọ kỹ cả hai tay. Dùng tay này để kỳ cọ cho tay kia sao cho cả hai bàn tay đều được cọ sạch. Khi kỳ cọ, luồn các ngón của bàn tay này vào các kẽ ngón của bàn tay kia sao cho không kẻ tay nào bị bỏ sót. Mặt lưng bàn tay và cổ tay cũng phải được kỳ cọ kỹ.

Dùng bàn tay này kỳ cọ chung quanh ngón cái của bàn tay kia rồi đổi tay. Các đầu ngón tay cũng phải được kỳ cọ như vậy. Móng tay cần được cắt ngắn vừa phải.

Phải luôn lưu tâm dành thời gian thích đáng để rửa tay. Việc rửa tay vội vã sẽ không mang lại hiệu quả gì.

Cần phải hiểu rõ ràng và thấu đáo rằng việc rửa tay không chỉ giới hạn trong các bệnh viện. Rửa tay là một công việc phải làm thật cẩn thận hàng ngày. Đặc biệt là nhất thiết phải rửa tay sau khi đi vệ sinh. Trong trường hợp này phải đặc biệt lưu ý sau khi đi vệ sinh phải rửa tay trước khi mặc lại y phục. Chúng ta thấy rằng nếu không rửa tay trước khi mặc lại y phục, tay bẩn có thể dấy lên quần áo khiến cho quần áo trở thành những vật truyền mầm bệnh.

Chắc chắn là trước khi ăn cũng phải rửa tay sạch. Một số người thường chạm tay vào mặt bàn ăn trước khi thứa ăn được dọn lên hoặc ngay cả trong khi ăn. Cần phải bỏ thói quen này. Tương tự như vậy, đối với người nấu nướng, cần phải rửa tay trước và sau khi chuẩn bị thức ăn.

Phải xem rửa tay là một việc thường xuyên và được thực hiện một cách tự giác. Chẳng hạn như cần phải rửa tay sau khi ho, nhảy mũi hoặc sau khi hỉ mũi. Ở bệnh viện, sau khi cởi bỏ găng tay và các trang bị bảo hộ, các nhân viên y tế cũng phải rửa tay lại.

Các loại bột, chất đặc hay dung dịch rửa tay có bán trên thị trường là những sản phẩm gốc cồn có thể sử dụng ở những nơi không có sẵn điều kiện để rửa tay. Các sản phẩm này chỉ có thể dùng tạm như một phương tiện xen kẽ. Tay phải được rửa lại bằng xà phòng và nước càng sớm càng tốt.

Việc lau khô  tay cũng cần được chú ý. Không nên dùng chung khăn lau tay, tốt nhất là dùng một khăn tay riêng cho việc này. Nếu có thời gian cho hong khô tay sau khi rửa. Có thể dùng máy sấy để hong khô.

Rửa tay là việc thiết yếu không thể bỏ qua trong toàn bộ công việc giữ gìn sự sạch sẽ cũng như vệ sinh cá nhân