Da voi còn gọi là tượng bì.
Tên khoa học Corium Elephatis.
Tượng bì là da con voi cạo sạch lông phơi khô.
A. Nguồn gốc vị thuốc.
Da voi nói ở đây có thể là loài voi ở châu Á Elephas maximus L., hoặc loài voi châu Phi Elephas africanus capensis, đều thuộc họ Voi Elephantidae.
Tại Việt Nam chỉ có loài voi châu Á, loài này còn gặp ở Ấn Ðộ, Lào, Thái Lan, Miến Ðiện, Campuchia.
Sau khi thịt voi, người ta lột da, cạo bỏ hết thịt và gân màng, cắt thành từng miếng vuông rồi phơi hay sấy khô là được. Da voi dày chừng 0,5-2cm, mặt ngoài màu tro đen, mấp mô không nhẵn, đôi khi có lông dìa màu tro đen, mặt trong màu tro trắng hay tro nâu. Da cứng chắc, khi cắt vết cắt có màu tro trắng hay vàng nâu, hơi trong, vị hơi tanh.
B. Công dụng và liều dùng.
Da voi chỉ thấy dùng trong Ðông y. Chủ yếu để chữa những bệnh mụn nhọt, lở loét lâu ngày không liền miệng. Theo tài liệu cổ da voi vị ngọt, mặn, tính ấm (ôn), có tác dụng sinh cơ, liễm sang, dùng chữa kim sang hạ cam.
Dùng ngoài không kể liều lượng. Thường người ta ngâm nước 2-3 ngày cho mềm rồi thái mỏng 1-2mm mà dùng, đốt ra than bôi lên mụn hoặc sao với hoạt thạch cho vàng dòn rồi tán bột rắc lên vết loét.
Ngoài da voi, người ta còn dùng ngà voi, tượng nha (Dens Elephatis).
Tính chất của ngà voi theo tài liệu cổ là vị ngọt, tính hàn, không độc. Có tác dụng cầm máu, tiêu độc, sinh da non, làm thuốc chữa sốt, chữa các chứng hồi hộp, lo sợ, sốt quá hóa cuồng, mụn nhọt lâu liền miệng. Dùng trong ngày, uống 6-12g, dùng ngoài không kể liều lượng.
Trong trường hợp không có da voi, nhiều khi người ta dùng cả da của lợn rừng Sus scrofa L. thuộc họ Suidae |