Làm chuồng bò sữa có khác với chuồng bò thịt ?
Chuồng bò sữa khác với chuồng bò thịt ở nhiều điểm như: phải cao ráo hơn, rộng rãi hơn và sạch sẽ hơn. Do con bò thịt cả ngày làm việc hay thả rong ăn uống ở ngoài đồng, chỉ tối mới quay chở về chuồng năm ngủ qua đêm, nên chuông nuôi bò thịt có thể làm tuềnh toàng, đơn giản cũng được. Trái lại, con bò sữa gần như cả ngày chỉ sống ở trong chuồng nên chuồng phải cao ráo thoáng khí, nền chuồng phải sạch sẽ và rộng rãi. Mặt khác, chuồng trại nuôi bò sữa sạch sẽ còn là một điều cần thiết cần phải làm vì nhờ đó mà sữa tránh được sự nhiễm khuẩn …
Nên nuôi theo cách cầm cột hay chăn thả?
Nếu có đồng cỏ rộng rãi thì nuôi bò sữa theo cách chăn thả thì tốt hơn là cứ cầm cột mãi tại chuồng. Bò sữa rất cần được vận động thỏa thích, được tăm nắng đầy đủ. Như vậy gân cốt chúng mới dẻo dai, sức khỏe chúng mới dồi dào. Nuôi thả, chúng còn được ăn nhiều loại cỏ mọc hoang ở ngoài đồng vốn là thức ăn thích khẩu của chúng. Nuôi theo cách này, sáng, sau khi vắt sữa xong ta cho bò ăn thức ăn hỗn hợp rồi thả ra đồng. Trưa , lùa bò về chuồng cho ăn uống bổ sung thêm, rồi cho bò nghỉ để vắt sữa cử chiều.
Trong trường hợp không có đồng cỏ rộng rãi thì nuôi theo cách cầm cột trong truồng. Tuy bị cầm cột nhưng mỗi con bò cũng phải được nới lỏng một đoạn đây dài để chúng xoay trở thoải mái trong một diện tích nền truồng tối thiểu cũng sáu bẩy thước vuông. Ngoài ra, mỗi ngày bò cũng được vận đông ngoài sân náng độ vài ba giờ sau mỗi cử vắt sữa mới tốt …
Chuồng bò sữa phải ra sao cho đúng kỹ thuật ?
Do đa số bò sữa có nguồn gốc ở xứ lạnh, đem về nuôi tại xứ nóng như nước ta, thời gian đầu nhiều con do chưa hợp với phong thổ nên sức khỏe có phần nào kém sút. Ngay loại bò f1, f2 … có một phần máu của bò cha là bò xứ lạnh, chúng lắm khi’ nắng không ưa mưa không chụi “…Vì vậy, điều đòi hỏi là chuồng bò sữa phải sạch sẽ và thoáng mát
Trước hết, phải chọn một nơi rộng rãi, cao ráo, chung quang khu đất nền có cây cao bóng cả che mát cho khu vực làm chuồng trại lại càng tốt .Chuồng có thể làm gần nhà, nếu nuôi it, nhưng tốt nhất nên làm xa nhà để tránh hôi hám khó chụi .
Nền truồng phải cao ráo, mùa mưa không bị ngập úng , chung quanh không có ao tù nước đọng, cũng không có cỏ dại cây tạp mọc đầy. Nếu có phải phát quang để tránh sự xuất hiện của chuột, bọ, ruồi,muỗi vốn là những tácnhân gây nhiều thứ bệnh tật cho bó .
Hướng chuồng nên quay về hướng chính đông hay đông nam ,hoặc đông bắc, như vậy mới có nắng sáng chiều vào làm cho không khí trong chuồng được ấm áp lên, đồng thời tiêu diệt các loại vi trùng, vi khuẩn xuất hiện khá nhiều trong chuồng bò.
Mái chuồng dù một hay hai mái cũng lên cơi cao lên, cách mặt đất nền khoảng ba bốn mét để tạo sự thoáng mát. Mái có thể lợp bằng tranh, lá tôn hoặc ngói. Điều cần thiết là mái phải trùm ra ngoài hiên để che chắn mưa gió tạt vào gây sự ẩm ướt.
Nền chuồng nên cháng xi măng (hoặc lót đan ) có độ nhám để bò đi đứng khỏi bị trơn trượt. Bò sữa mà bị trượt té là một … đai họa, vì nếu không què chân,gảy cảng, trật khớp thì cũng sảo thai … Nền chuồng làm bằng đất nện, tuy bò dứng êm chân nhưng lại không hợp vệ sinh. Nền chuồng phải có độ dốc vừa phải từ trước ra sau để nước tắm bò, nước dội chuồng cũng như nước tiểu của bò được trôi tuột hết ra mương rãnh làm cho chuồng lúc nào cũng sạch sẽ khô ráo. Những rương mãnh này sẽ chuyển tải nước thải trong chuồng ra tân các vườn cây hoặc ruộng vườn trồng hoa màu phụ, là nguồn phân bón hữu cơ rất tốt.
Chung quanh chuồng không lên xây vách kín mít, như vậy sẽ mất sự thông thoáng. Tuy vậy trong mùa mưa bão cũng nên có những liếp hay bạt che chắn để vật nuôi tránh bị nhiễm lạnh.
Thêm một điều nữa là cạnh chuồng phải có một khoảng sân khá rộng, ít ra cũng rộng gấp đôi gấp ba diện tích chuồng để làm nơi cho bò phơi nắng và vận động. Tại đây có thể thả bò lui tới tự do hay cầm cột với sợi dây mũi khá dái để chúng lui tới cho khỏi bi cuống chân…
Thế nào là chuồng một dãy?
Bò sữa nếu nuôi với số lượng nhiều từ vài ba con chở lên, chủ nuôi phải làm cho chúng một cái chuồng rộng, và không ai thả cho chúng được tự do đi lại trong chuồng như ngoài đồng bãi cả, vì ngăn ngừa chúng cụng báng nhau gây thương tật.
Nuôi nhốt trong chuồng, tất cả bò sữa phải đặt đứng theo hàng ngang:trước mặt là máng cỏ, sau đuôi là mương rãnh thoát nước. Nuôi như vậy rất tiện cho việc chăm sóc và giữ vệ sinh tốt cho chuồng trại. Nếu trong chuồng chỉ có một dãy bò dứng theo hàng ngang như vậy, người ta gọi là chuồng một dãy. Khi tới giờ ăn, cả một dãy bò đều nhát loạt thọc mõm vào một máng cỏ dài từ đầu chuồng đến cuối chuồng, mỗi con có một đoạn dây mũi cột chắc vào thành máng, và đứng cách nhau một khoảng cách vừa phải, chừng hơn thước dể chúng khỏi cụng báng nhau. Và ăn xong, khi nằm nghỉ con nào cũng năm tại chỗ của mình …
Thế nào là chuồng hai dãy?
Chuồng hai dãy là kiểu chuồng có một máng ăn chung ở giữa, hai dãy bò đứng hai bên máng quay đầu vào nhau để cùng ăn cỏ chung cái máng đó.Theo kiểu chuồng này thì thí hai phía đằng sau của hai dãy bò là mương rãnh thoát nước, và chung quanh đó là nối đi. Máng cỏ của chuồng hai dãy tất nhiên là phải có dung tích lớ hơn máng cỏ của chuồng một dãy, như vậy mới chứa đủ cho hai dãy bò đứng ăn
Nên có chuồng riêng nhốt bê con?
Để bảo đảm lượng sữa không bị hao hụt, không ai thả bê ở chung suốt ngày bên mẹ, mà chúng phải có chuồng nuôi riêng. Chuồng bê nên làm cách xa chuồng bò mẹ, tránh cho mẹ con không thaấy được nhau càng tốt. Nếu nuôi theo cách cho bê thúc sữa thì tới giờ vắt sữa mới cho mẹ con gặp nhau, và sau khi vắt sữa cho bê bú, vét xong thì thì có thể cách li ngay, hoặc cho bê đứng tơ thẩn bên mẹ khoảng nửa giờ rồi cách li cũng được.Chuồng nuôi bê đóng như một cái cũi , khi đã nhốt vào thì bẹ không cách nào chịu ra được. Nền chuồng cần cao ráo, sạch sẽ và ám áp mới tốt. Khi bê đã biết ăn, trong chuồng phải dặt máng ăn, máng uống cho chúng.Ở trong chuồng , dù số lượng nhiều cũng nên nuôi thả để bê đi li tự do. Trừ những con bệnh thì cách ly nuôi riêng.
Bò chửa nên có khu nuôi riêng ?
Trong chuồng, những bò chửa, nhất là bò sắp đến ngày đẻ nên có một khu để nuôi riêng. Nếu có thể, ta nen làm một chuồng riêng cho chúng. Với bò chửa, do có chế độ ăn uống riêng, chăm sóc đặc diểm riêng nên làm một chuồng trại phải rộng rãi, nền chuồng cần có độ nhám để bò khỏi bổ ngã vì trơn trượt. Nơi dây, cũng có thể làm nơi bò mẹ sinh đẽ và vắt sữa hàng ngày. Do đó khoảng cách giữa hai con đững gần nhau phải đủ rông. Đồng thời các mương ránh thoát nước thải cũng đượng thường xuyên khai thông để tràng ô uế, nhiểm trùng, nhiễm khuẩn, ảnh hưởng xấu trực tiếp đến chất lượng của sữa … Khu nuôi bò sữa cũng nên lập khoảng sân thả để hàng ngày thả bò ra đây vận động và tắm nắng. Sân thả có tán cây cao tạo bóng mát cho bò thì càng tốt. Sân thả nếu cao ráo, sạch sẽ có thể làm nơi đỡ để cho bò
