Còn gọi là bạch mao

Tên khoa học Imperata cylindrica Beauv

Thuộc họ Lúa Poaceae (Gramineeae)

Rể cỏ tranh hay Bạch mao căn (Rhizoma Imperatae) là thân rễ phơi hay sấy khô của cây tranh hay cỏ tranh.

A. Mô tả

Cây cỏ tranh là một loại cỏ sống dai, thân rễ khỏe chắc. Thân cao 30-90cm, lá hẹp dài 15-30cm, rộng 3-6mm, gân lá ở giữa phát triển, ráp ở mặt trên, nhẵn ở mặt dưới, mép lá sắc. Cụm hoa hình chùy nhưng hình bắp dài 5-20cm, màu trắng bạc , bông nhỏ phủ đầy lông nhỏ niềm, rất dài

Mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta

B. Thành phần hóa học

Trong thân rễ có glucoza, fructoza và axit hữu cơ.

C. Công dụng và liều dùng

Tính chất theo tài liệu cổ: Bạch mao căn có vị ngọt tính hàn, hoa có vị ngọt , tín ôn. Vào ba kinh tâm, tỳ và vị. Có tác dụng trừ phục nhiệt, tiêu ứ huyết, lợi tiểu tiện, dùng chữa nội nhiệt phiền khái, tiểu tiện khó khăn, đái ra máu, thổ huyết, máu cam.

Rễ cỏ tranh có tác dụng thông tiểu tiện và tẩy độc cơ thể. còn dùng chữa sốt nóng, khát nước, niệu huyết, thổ huyết.

Liều dùng 10-40g dưới dạng thuốc sắc

Đơn thuốc có cỏ tranh

Chè lợi tiểu : Râu ngô 40g, xa tiền 25g, rễ cỏ tranh 30g, hoa cúc 5g. Tất cả thái nhỏ, trộn đều. Mỗi lần cân 50g pha thành 0,75 lít chia uống trong ngày vào lúc khát

Trẻ em 6-14 tuổi, ngày cân 25g pha với 350ml chia uống trong ngày vào lúc khát

Như Thần Thang (Thánh huệ phương) chữa phổi nóng , hen cò cử: Sinh mao căn sắc uống lúc còn nóng vào sau bữa ăn

Ma căn thang, chữa đái ra máu: Bạch mao căn, khương thán, thêm mật ong trắng, sắc uống.

Chú thích:

Lá non dùng cho trâu bò, ngựa ăn rất tốt . Lá già dùng để lợp nhà