Mâm xôi còn gọi là đùm đũm
Tên khoa học Rubus alceaefolius Poir (Rubus fimbriiferus Focke).
Thuộc họ Hoa hồng Rosaceae.
A. Mô tả cây
Cây nhỡ, thân leo. Thân, cành, cuống lá và cuống hoa đều có gai nhỏ. Lá đơn, có cuống dài, phiến lá dài, hình tim, đường kính 5-15cm, chia 5 thùy theo hình chân vịt, trên mặt có lông. Cụm hoa hình chùm. Đài 5, có lông, tràng 5 cánh, màu trắng, nhiều nhị, nhiều lá noãn đỏ, khi chín thì thành quả hạch, tập hợp thành một quả kép trông giống đĩa xôi hay mâm xôi do đó có tên cây mâm xôi. Quả chín màu đỏ tươi. Quả có vị chua, ăn được.
B. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mâm xôi mọc hoang ở khắp miền núi rừng miền Bắc nước ta. Dân gian vẫn hái quả để ăn, cành lá phơi khô làm thuốc.
C. Thành phần hóa học
Quả chứa axit hữu cơ (chủ yếu axit xitric, malic, salysilic) muối các axit đó, đường, pectin. Lá chứa tanin.
D. Công dụng và liều dùng
Vị thuốc mới thấy dùng trong phạm vi dân gian. Có thể mua tại các cửa hàng bán lá.
Ngày dùng 15-30g dưới hình thức thuốc sắc hay thuốc pha uống trước bữa ăn cơm, chữa chậm tiêu.
Chú thích:
Tên đùm đũm còn dùng chỉ một cây khác cùng họ Hoa hồng: Rubus cochinchinensis (xem vị đùm đũm). |