Người ta ở đời khó tránh khỏi chứng trạng đau đầu. Cảm mạo, phát sốt cũng đau đầu, gặp sự việc gì phải bó tay, cảm thấy căng thẳng cũng đau đầu. Đó chỉ là tiêu bệnh, nhưng đau đầu cũng có khi nghiêm trọng thậm chí là một thứ bệnh uy hiếp sinh mạng, nên không thể coi thường. Nếu không sẽ kéo dài sự đoán lầm, hậu quả vô cùng nghiêmt trọng.

Đương nhiên là có rất nhiều bệnh dẫn đến đau đầu. Vậy thì làm thế nào để giảm biệt đây? Thông thường chúng ta có thể từ các phương diện, ví dụ như đau đầu ở đâu, mức độ đau, thời gian phát sinh đau trạng thái và các chứng trạng kèm theo, mà tiến hành chẩn đoán, sau đây giới thiệu phân biệt giản đơn

1.Quan sát bộ vị đau

1.Đau trước trán

Hay gặp ở các bệnh về mắt, mũi, họng. Trong đó bệnh mắt dẫn tới đau đầu rất hay ở vùng mắt, có khi lan toả ra toàn bộ đầu và thường kèm theo giảm thị lực. Đau đầu do viêm mũi và viêm ngách mũi thường ở trước trán, khoang mũi thường có chất tiết ra có mủ, cảm thấy ngạt mũi và có áp thống. Ngoài ra đau đầu trước trán còn gặp ở bệnh thiếu máu và các bệnh phát sốt.

2.Đau bên đầu

Thường gặp ở các bệnh về tai, bệnh thiên đầu thống, bệnh hysteria. Người già 60 tuổi trở lên, đau đầu ở vùng thái dương, có khả năng là viêm động mạch.

3.Đau đỉnh đầu

Thường gặp ở bệnh thần kinh suy nhược

4.Đau vùng chẩm

Thường gặp ở cao huyết áp, chứng niệu độc (do u rê huyết cao) viêm màng não, liên giản và viêm mạng nhện hạ khoang xuất huyết.

5.Đau toàn bộ hoặc vị trí không nhất định

Thường gặp ở bệnh viêm não, chấn động não, xơ cứng động mạch và bệnh  thần kinh suy nhược.

2.Quan sát mức độ đau đầu

Đau đầu kịch liệt thường gặp ở viêm màng não, thiên đầu thống và bệnh não cao huyết áp. Người trung lão niên đau đầu kịch liệt, thường là trên triệu xuất huyết não nên cảnh giác cao độ. Đau đầu mức độ vừa phải thường gặp ở bệnh u não, viêm ngách mũi, các bệnh về mắt. Đau đầu nhẹ và chóng mặt là chính, thường do thiếu máu dẫn tới.

3.Quan sát thời gian phát sinh đau đầu như thế nào?

1.Đau đầu vùng hậu não, đặc biệt là đau buổi sớm rất đau khổ, thời gian qua đi dần dần chuyển biến tốt, có khả năng là hiện tượng của bệnh cao huyết áp.

2.Đau đầu thường xuất hiện sau bữa ăn 3 giờ, lại gián đoạn ăn vào thì hoãn giải, khả năng là đau đầu do hạ đường huyết.

3.Đau đầu do u não và viêm ngách mũi vào buổi sáng đau dữ dội.

4.Đau đầu do bệnh mắt phát sinh vào buổi chiều hay buổi tối nhất là xem sách thì tăng đau.

5.Về ban đêm đau đầu nặng thậm chí phải nhắm mắt, biểu thị viêm bờ mí mắt.

6.Đau đầu đột nhiên kịch liệt có thể là động mạch não bị đứt.

4.Quan sát tính chất đau và chứng trạng kèm theo như thế nào?

1.Đau phát sinh một hoặc hai bên đầu theo nhịp đập của mạch, liên tục vài giờ hoặc vài ngày kèm theo chứng trạng lợm giọng nôn mửa, tinh thần bắt chấn, biểu thị bệnh thiên đầu thống (nữ phát sinh nhiều hơn nam).

2.Khi hác tác, đau đầu vòng quanh một bên nhãn cầu lan ra má hoặc lên tránh rồi trên trán, kèm theo mặt triều hồng, nhãn cầu sung huyết, chảy nước mắt, sợ ánh sáng và tắc mũi. Mỗi ngày phát cơn từ 1 đến mấy lần đau kịch liệt, mỗi lần liên tục từ nửa giờ đến 2 giờ, đau liên tục vài tuần đến vài tháng là tự hoãn giải, biểu thị bệnh thiên đầu thống từng cơn, phần nhiều ở nam giới từ 30- 50 tuổi.

3.Khi phát cơn đau đầu, đau dữ dội theo nhịp mạch máu đập, đầu có cảm giác đè ép, lắc đầu hoặc dùng sức thì nặng thêm, kèm theo đầu vựng, biểu thị bệnh cao huyết áp.

4.Đau có chiều sâu, đau quặn không liên tục kèm theo cảm giác trầm trọng (nặng nề), đau bắt đầu từ một vị trí nhất định ở đầu, cơn đau tăng giảm theo sự biến đổi tư thế bệnh nhân, phần nhiều bắt đầu đau từ ban đêm, sáng sớm thì nặng thêm, biểu thị đau đầu do khối u.

5.Khi phát cơ đau đầu như có điện giật hoặc lửa bốc, đau dữ dội và ngắn hạn, lại men theo một bên dây thần kinh sinh ba (dây thần kinh V) phân nhánh khắp bộ mặt, có khi chỉ mười mấy giây, nhưng lặp đi lặp lại mỗi ngày có thể phát vài lần đến vài mươi lần, thời gian cách quãng hoàn toàn không đau đầu, biểu thị là đau đầu do viêm dây thần kinh tam thoa (sinh ba)

6.Đau đầu thường dễ đột nhiên phát cơn, điểm đau thường ở trước trán, gáy và khuôn mắt, đau kịch liệt khó nhẫn chịu, mỗi lần phát cơn từ vài giây đến mười phút, thời gian cách quãng thì bình thường, biểu thị đau đầu do điên giản (động kinh).

7.Đau đầu phát sinh đột nhiên , đau toàn đầu, mức độ đau kịch liệt liên tục gia trọng, đồng thời kèm theo triệu chứng cảm nhiễm, phát sốt lại còn lợm giọng , nôn mửa có tia vọt ra, gáy cứng đơ. Nếu nặng có tê liệt thần kinh liệt chi thể, co giật như động kinh, chướng ngại ý thức, thì đại đa số là chứng viêm màng não.

8.Đau đầu đột nhiên phát sinh, bệnh nhân thường có cảm giác đầu mình bị đâm mạnh, tiếp đó xuất hiện đau đầu kịch liệt nóng rát, nơi đau ở trước trán, bộ chẩm hoặc toàn đầu, có thể lan xuống gáy và lưng, kèm theo lợm giọng nôn mửa, gáy cứng đơ, phiền táo không yên, nặng thì phát sinh hôn mê. Đó là chứng trạng bệnh viêm mạng nhện dưới khoang xuất huyết.

9.Khi đầu bị ngoại lực và chạm, phát sinh đau đầu cục bộ hoặc toàn đầu, dần dần nặng thêm, kèm theo lợm giọng, nôn mửa, ý thức chướng ngại. Điều đó có khả năng là do khối máu tụ do nội hay ngoại thương.

10.Khi phát cơ đau đầu, đầu nặng nề có cảm giác căng thẳng như đội một vật nặng, có khi đau kiểu co rút, như bị lôi éo, hàm căng đau. Nếu được đồ nóng hoặc mát xa dầu, có thể giảm nhẹ, biểu thị là chứng đau đầu căng thẳng. Đó là loại đau đầu kiểu thần kinh hay gặp ở nam thanh niên.

11.Đau đầu thường phát sinh ở chỗ đông người chen chúc, đau cục bộ một bên đầu, qua thời gian ngắn lại giảm, kèm theo chứng trạng ra mồ hôi chảy nước mắt, nước mũi, mặt triều hồng. Khi rời khỏi đám đông chen chúc, một lát sau thì đau đầu được hoãn giản, biểu hiện là chứng đau đầu cục hạn do mạch máu.

12.Đau đầu cảm thấy căng trướng hoặc nhay nháy như làn sóng, dễ biến tính, lâu ngày hay kèm theo mất ngủ, đa mộng, chóng mặt, vô lực, kém trí nhớ … bệnh nhân đau khổ khó nói ra được, nhưng chạy chữa nhiều thầy thuốc không tìm ra được, sự biến đổi bệnh lý gì, biểu thị là chứng đau đầu do chức năng thần kinh.

13.Đau đầu do bệnh khoa ngũ quan dẫn tới như mắt cận thị, mắt viễn thị, mắt loạn thị, thường là đau đầu khi nhìn vật quá lâu, khi nghỉ thì chứng giảm nhẹ hoặc mất đi. Chứng thiên đầu thống do bệnh Glaucome đau đầu khá kịch liệt, thời kỳ cấp tính hay kèm theo nôn mửa, viêm ngách mũi, Đó là thuộc loại đau đầu độn tính, thường kèm theo tắc mũi, chảy mủ mũi thường nặng về buổi sớm.

Bệnh răng, bệnh tai thường dẫn tới đau đầu

Tóm lại nguyên nhân dẫn tới đau đầu là đa chủng đa dạng. Ngoài các tình huống kể trên, các tư thế đứng, ngồi, ngủ không chính xác, tình chì uất ức, ngủ không đủ giấc, nghiện thuốc, nghiện rượu hoặc thức ăn quá mẫn đều dẫn đến đau đầu. Nếu là đau đầu do bệnh, chỉ có điều tra rõ nguyên nhân, chậm chước tiến hành điều trị bệnh nguyên phát mới giải quyết được vấn đề đau đầu.

Nếu đau đầu do tinh thần căng thẳng thân thể mệt nhọc và phóng túng trong sinh hoạt, thì sau khi nghỉ ngơi thoả đáng thì bệnh rất chóng tiêu tan.