Trước đây các nước có ngành chăn nuôi công nghiệp thường dùng các kháng sinh có phổ tác dụng rộng để điều trị và phòng bệnh hen gà như:
- Tetracyclin
- Oxytetracyclin
- Chlortetracyclin
- Erythromycin
- Spyramycin
- Neomycin
Ngày nay ngoài các kháng sinh trên người ta còn dùng thêm:
- Tiamulin (Tetramitin, Tiotilin, Dinamutilin)
- Tylosin (Tylosinatarate, Tylosinphosphate…)
- Norgloxacin.
- Enrogloxacin.
- Josamycin.
Bởi căn nguyên Mycoplasma có nhiều chủng và nhiều biến chủng, chúng lại có khả năng thích nghi kháng thuốc lớn (thuốc bị nhờn). Do đó trước khi điều trị bệnh hen tại các nước tiên tiến người ta phải kháng sinh đồ. Tuy việc đó không dễ dàng được áp dụng ở nhiều nước khác, cho nên các nhà sản xuất thuốc đã phải kết hợp 2 – 3 loại kháng sinh nói trên thành những sản phẩm mang nhiều tên thương phẩm khác nhau, nhằm nâng cao khả năng tiêu
diệt nguyên nhân gây bệnh và nhờn thuốc của chúng. Các hỗn hợp thuốc đó có cả dạng bột dùng cho uống, cho ăn, dạng lỏng dùng uống hoặc tiêm.
Cho đến nay ngoài Tiamilin và Tylosin vẫn là 2 loại nguyên liệu đặc hiệu chất trong phòng trị bệnh hen gà trên phạm vi toàn thế giới thì người ta thường dùng Erythromycin, Spyramycin, Enrogloxacin để kết hợp với Tiamilin và Tylosin.
Để giúp bạn đọc và người tiêu dùng chọn thuốc. Tôi giới thiệu các sản phẩm có các nguyên liệu kháng sinh kể trên như sau:
Các loại thuốc chứa Tiamulin
- Tiamutin của Bungari, Thụy Sỹ.
- Tiamutin (Dinamutilin, Tiamutin… ) của Thụy Sỹ.
- Tiamutin của Áo.
- Tiamutin 10% của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam.
- Anti – CRD của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam.
Các loại thuốc chứa Tylosin.
- Pharmasin 50% của Bungari.
- Tylosin 98% của Bungari, Italia, Mỹ, Trung Quốc.
- Tylan của Mỹ, Nam Tư (cũ).
- Tylan của S. Tylan B của Mỹ.
- Tyleco và Aivlosin của Anh
- Tylo_TAD của Đức.
- Tylo PC của Hàn Quốc
- Tyloprim của Tây Ban Nha.
- Tylo CB của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam.
- Antibique và Ampitracin của công ty TNHH Thịnh Vượng.
- Crd Polivitamin của DN Năm Thái - Việt Nam.
Các loại thuốc chứa Erythromycin.
- Ery – Amp của Sanoffi – Canada.
- Ery Amp của Pháp.
- Gallimycine 50, 100 của Pháp, Canada.
- Cevamycin của Pháp.
- Biaerythro của Pháp.
- Vigal – 2X của Canada.
Các chế phẩm chứa Spyramycin.
- Lynsmycin 100 của Hàn Quốc
- Lynsmycin SS của Hàn Quốc
- Suanovil 5, 20 của Pháp.
- Sryramycin 5, 10% của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam.
- Spectam SH của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam
Những kết quả nghiên cứu có hệ thống của TS. Lê Văn Năm từ những năm 1982 cho đến nay (2002) cho biết: “Việc phòng chống bệnh hen gà (CRD) phải tiến hành giải pháp tổng hợp mới cho kết quả tốt. Giải pháp đó bao gồm các bước:
Công tác vệ sinh vhăn nuôi thú y phải được đảm bảo ấm về mùa đông, thoáng về mùa hè, nền chuồng phải luôn khô ráo, tránh gió lùa, giữ cho chuồng nuôi ít khí độc hại (CO2, SO2, NH3, H2S).
Khống chế đến mức tối đa các yếu tố Stress có hại:
Hạn chế san đàn, chuyển chuồng, cắt mỏ…
Đảm bảo mật độ gà/m2 theo đúng lứa tuổi, loại giống gà.
Khống chế ảnh hưởng của thời tiết như: Chắn gió lùa, che mưa, giảm độ nóng bằng việc xây dựng chuồng 2 mái, hoặc có hệ thống phun nước chống nóng lên mái chuồng trong mùa hè, sưởi ấm về mùa đông.
Không được để gà đói quá hoặc khát quá.
Luôn bảo đảm ổn định chất lượng nguồn thức ăn, nước uống… (xem câu Môi trường tiểu khí hậu là gì? Người chăn nuôi chúng tôi muốn biết tác dụng của tiểu khí hậu đến năng suất vật nuôi đặc biệt là đối với con gà).
Phòng bệnh theo quy trình sau:
3 ngày đầu tiên cần phải dùng 1 trong các loại thuốc (chống bạch lỵ, hen gà, truyền qua phôi, chống các bệnh sơ nhiễm và stress) như:
- T. Avimicin 1 gói 10gr cho 1000 gà 1 ngày tuổi/ngày đầu, cho 850 con ngày thứ hai, và cho 700 con ngày thứ 3.
- T. Colivit: 1 gói 10gr cho 1000 gà 1 ngày tuổi/ngày đầu, cho 800 con ngày thứ hai, và cho 700 con ngày thứ 3
- Streptomycin cứ 3 lọ loại 1gr cho 1000 gà 1 ngày tuổi/ngày đầu, cho 800 con ngày thứ hai, và cho 700 con ngày thứ 3
- Neotesol 1 gói 10gr cho uống như T. Colivit hoặc như T. Avimicin
- T. Umgiaca 1 gói 10gr dùng như các loại thuốc trên.
Dùng 1 trong các loại thuốc sau để phòng bệnh hen gà (CRD).
- Tylosin 98% 0.5 gr/lít nước/ngày.
- Tiamulin 10% 1 gr/lít nước/ngày.
- Farmasin 50% 1 gr/lít nước/ngày.
- CRD Polivitamin (DN Năm Thái) 1 gr/lít nước/ngày hoặc CCRD.
- Anit – CRD (của công ty CP thuốc thú y TW1 – Việt Nam.) 1 gr/lít nước/ngày.
Thuốc dùng vào các ngày: 9 – 12, 18 –21, 28– 30, 39 – 40, 50 – 52, 90 – 93 ngày tuổi.
Phương pháp điều trị bệnh hen gà (CRD).
Vì căn nguyên truyền qua phôi từ gà mẹ sang gà con và lưu hành rất rộng rãi trong môi trường thiên nhiên nên mặc dù chúng ta đã dùng thuốc phòng theo lịch nêu trên song vẫn có một số đàn gà bị mắc bệnh CRD. Do vậy, khi bệnh nổ ra chúng ta phải dùng thuốc điều trị. Có 3 phương pháp điều trị hữu hiệu là:
Phương pháp 1: Dùng gấp 2 đến 2.5 lần một trong những thuốc phòng điều trị và phải dùng liên tục từ 5 – 6 ngày bệnh mới khỏi. Chúng ta cần chú ý là khi đã dùng một loại thuốc nào đó vào mục đích phòng bệnh thì khi chữa bệnh phải dùng thuốc khác.
Phương pháp 2: Trong đàn gà mới thấy một số con bị CRD thì phải chữa cả đàn, đó là nguyên lý chung. Ngoài thuốc uống cho cả đàn chúng ta phải tiêm trực tiếp thêm cho gà bị nặng nhất.
Những loại thuốc dùng để tiêm gồm:
- Tylosin 10%
- Tiamulin10%
- Kanatialin
- T. Enteron.
- T. Vidan.
Các loại thuốc trên dùng tiêm bắp 1ml/cho 5 – 6kg gà /lần, ngày đầu tiên tiêm 2 – 3 lần, 3 - 4 ngày sau mỗi ngày tiêm 1 – 2 lần (chú ý phải kèm với thuốc).
Phương pháp 3: Bệnh hen gà (CRD) rất dễ bị ghép với E. Coli để tạo nên phức hợp CCRD và dễ nhầm với thể phổi của Niu – cat – xơn. Vì thế khi đã dùng 1 trong 2 phương pháp điều trị trên mà bệnh chỉ giảm chứ không khỏi thì chúng ta phải chữa theo các cách sau mới đạt được mục đích:
Cách 1:
Bước 1: Dùng vacxin đối với gà 30 ngày tuổi mới đạt được mục đích. Đã dùng vacxin Lasota 1 – 2 lần thì phải nhỏ mũi, mồm lại vacxin Lasota, đồng thời cho uống thuốc ghi trong bước 2.
Bước 2: Dùng thuốc.
- CRD Polyvitamin 20g.
- T. Avimicin hoặc Ampi – Tracin 20g.
- Vinamix – 200: 30g
Thuốc pha vào 20 lít nước cho 100kg gà uống ngày đêm và dùng liên tục 4 – 5 ngày.
Hoặc:
- CCRD. Năm Thái: 20g
- T. Colivit hoặc Antibioque: 20g
Thuốc pha vào 15 – 20 lít nước cho 100kg gà uống trong ngày đêm và dùng liên tục 4 – 5 ngày.
Cách 2:
Bước 1: Nếu gà trên 30 ngày tuổi đã dùng 1 – 2 lần vacxin Lasota, đã tiêm hoặc chưa tiêm vacxin Niu – cat – xơn H1 thì phải tiêm dưới da lại ngay vacxin Niu – cat – xơn.
Bước 2: Đồng thời với việc tiêm lại H1 chúng ta phải dùng thuốc như cách 1. Khi hen gà bị ghép với các bệnh khác thì phương pháp điều trị xem trong sách hướng dẫn điều trị bệnh ghép ở gà của tác giả Lê Văn Năm. NXB Nông nghiệp năm 1999 trang 56 – 87.
Đối với bệnh hen gà (CRD) điều cần chú ý là sau khi điều trị khỏi bệnh, chúng ta phải quay về lịch phòng bệnh thường xuyên như đã chỉ ở phần dùng thuốc CRD, nếu không bệnh sẽ trở lại |
