Tiêu huỷ gia cầm mắc bệnh cúm hoặc nghi cúm nằm trong vùng dịch và vùng bị đe doạ thuộc quyền quyết định của Chính phủ của mỗi nước trên thế giới.
Độ lớn của trung tâm dịch hay qui mô dịch phụ thuộc vào độc lực của virut gây bệnh, tính mẫm cảm và mật độ của gia cầm, khả năng lây truyền trong mỗi đợt dịch.
Độ lớn của vùng bị dịch đe doạ phụ thuộc vào không những các yếu tố nêu trên, mà còn bị ảnh hưởng bởi nguy cơ, yếu tố truyền lây, vùng địa lý hành chính của chế độ xã hội. Ở Châu Âu, bán kính vùng bị dịch đe doạ là 30km, ở Hàn Quốc và Nhật Bản là 10km, ở Việt Nam ta đối với dịch cúm gà 2003 – 2004 là 3km.
Mặc dù giải quyết hậu quả của dịch là thuộc các cơ quan chức năng của ngành thú y. Nhưng để dập được dịch và không cho dịch lây lan thì cần sự kiên quyết của các cơ quan hành pháp. Các lực lượng công an, quân đội và thị trường…
Khi phải công bố dịch thì Chương III – công tác chống dịch đã được Nghi định 93/CP của Chính phủ ngày 27/11/1993 quy định cụ thể tại các điều 18, 19, 20, 21… Đặc biệt điều 25 đã hướng dẫn việc xử lý xác chết và động vật mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sau:
Xác chết của động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, sản phẩm của động vật bị giết mổ bắt buộc mà không được sử dụng cùng với chất độn chuồng, chất thải của động vật đều phải chôn sâu dước đất giữa 2 lớp chất sát trùng thích hợp. Nơi chôn phải xa khu dân cư, cả nguồn nước sinh hoạt hoặc nơi chăn nuôi, bãi chăn thả động vật.
Đối với những động vật mắc bệnh nguy hiểm: khi chết phải đốt xác cùng với chất độn, chất thải và phải có sự giám sát, chứng nhận của cơ quan thú y.
Trong hướng dẫn phòng chống bệnh cúm gà của Bộ Nông Nghiệp và PTNT số 29TY/DT ngày 8/1/2004: tại mục 3 (khống chế: đối với các tỉnh đang có dịch) điểm 3.1 nêu rõ. Trường hợp bệnh biểu hiện triệu chứng, bệnh tích điển hình thì thực hiện ngay các biện pháp: đã ghi trong điểm 3.2: Cách ly triệt để toàn bộ khu vực có dịch. Nghiêm cấm người không có nhiệm vụ vào ổ dịch, những người hoặc phương tiện cần thiết vào ổ dịch trước khi ra phải vệ sinh tiêu độc kỹ nhằm ngăn chặn mầm bệnh đưa ra ngoài. Thành lập các chốt kiểm dịch tạm thời gồm công an, quản lý thị trường, thú y nơi ra vào ổ dịch và phải hoạt động 24/24 giờ. Tiêu độc tất cả các phương tiện giao thông từ vùng dịch đi ra.
Điểm 3.3. Toàn bộ số gia cầm đang nuôi trong đàn xuất hiện bệnh, thu gom tất cả số gia cầm chết bán chạy trong địa phương có dịch để tiến hành tiêu huỷ bằng một trong hai cách:
Chôn: đào hố sâu, rộng tuỳ theo số lượng gia cầm nhiều hay ít, lớp đất cách bên trên yêu cầu tối thiểu các mặt đất 2m. Số gia cầm để chôn phải bọc trong lớp nilon chống thấm nước, bên trong có hoá chất khử trùng.
Đốt: đốt dưới hố với củi hoặc xăng dầu sau đó lấp đất lại.
Việc chôn hoặc đốt phải đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường. Những người thực hiện việc tiêu huỷ gia cầm bệnh phải có trang bị an toàn sinh học.
Điểm 3.4: vệ sinh tiêu độc toàn bộ khu vực có dịch bằng vệ sinh cơ giới và hóa chất. Chất thải như phân, rác phải được chôn hoặc đốt. Nước rửa chuồng phải được xử lý hoá chất khử trùng trước khi đưa ra ngoài ổ dịch.
Điểm 3.5: tuyên truyền cho tất cả các chủ chăn nuôi biết các phát hiện ra bệnh, biết cách phòng chống bệnh, đặc biệt là không được bán chạy, không được mua gia cầm về nuôi cũng như là thực phẩm khi đã được cán bộ thú y thông báo có nguy cơ dịch xảy ra.
Thuốc dùng sát trùng tốt nhất để tiêu diệt các loại virut nói chung và virut cúm gà nói riêng gồm nhiều loại với các tên thương phẩm khác nhau như: BKA. Medisep, Pacoma, Vinacoma, Benzalkonium đều chứa hoạt chất chính là Benzalkonuim
Ngoài ra các chất sát trùng cổ điển khác như Foocmon 1%; 1.5%; 2%; Cloramin T hoặc Cloramin B cũng là những chất sát trùng tốt.
Các chất sát trùng khác chứa Iodua Kalli (KI) cũng rất cổ điển và có tác dụng diệt khuẩn tốt nhưng lại ăn mòn các thiết bị kim loại nên ít được dùng |
