Ngày nay trong chăn nuôi gà siêu thịt, hiện tượng da gà ở những chỗ không có lông phần bụng gần hậu môn biến màu đặc trưng của gà chuyển sang màu xanh xám tím kèm theo gà bị bại chân, yếu dần rồi chết rất thường gặp. Đó là những biểu hiện điển hình của bệnh viêm gan virut.
Định nghĩa bệnh viêm gan virut ở gà.
Bệnh viêm gan virut là một bệnh truyền nhiễm mới được phát hiện gần đây do Adenovirus gây ra. Bệnh có tên khoa học Hepatitis Avium, trong tiếng Anh bệnh mang tên Inclusion Body Hepatitis - tức là viêm gan thể vùi, được viết tắt là IBH.
Đặc điểm dịch tễ bệnh viêm gan virut ở gà.
Adenovirus có 3 chủng gây bệnh ở gà:
+ Chủng I là căn nguyên gây ra các bệnh:
Bệnh viêm đường hô hấp cấp nhẹ.
Bệnh viêm gan thể vùi.
Bệnh Angara (Bệnh gây viêm gan kèm theo tích nước bao tim)
+Chủng II: Bệnh viêm ruột chảy máu ở gà Tây.
+Chủng III: Bệnh sụt trứng, giảm đẻ ở gà.
Do nhiều lý do khác nhau về cách nhìn nhận bệnh các nhà khoa học thế giới hiện nay đang gộp bệnh viêm gan thể vùi và bệnh Angara (Viêm gan kèm theo tích nước bao tim) thành chung một bệnh gọi là bệnh viêm gan virut gà.
Bệnh thường thấy ở gà từ 1-10 tuần tuổi và nặng nhất là gà có độ tuổi từ 2-6 tuần.
Bệnh do Adenovirus gây ra, song tỷ lệ mắc bệnh không cao lắm chỉ khoảng 20-30% trên tổng đàn, trong đó tỷ lệ chết thường ở mức 1-10%. Nếu bị ghép các bệnh khác tỷ lệ chết có thể là 20-30% hoặc cao hơn.
Bệnh có tính thời vụ rõ rệt, thường xuất hiện chủ yếu vào mùa hè. Trong các mùa khí hậu khác bệnh ít hơn.
Mầm bệnh Adenovirus thâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua đường miệng và đường hô hấp.
3. Triệu chứng lâm sàng bệnh viêm gan virut.
Bệnh nổ ra hết sức đột ngột, diễn biến nhanh, gà chết cũng rất nhanh, nhưng chỉ sau 5-7 ngày gà trở lại khỏe mạnh bình thường (theo sơ đồ hình chuông).
Bên cạnh những gà có biểu hiện lâm sàng và bệnh lý thì phần đông số gà còn lại vẫn ăn uống, khỏe mạnh bình thường.
Các biểu hiện lâm sàng thường là không đặc trưng: ủ rủ, xù lông, rụt cổ đứng một chỗ, lười đi lại, chết nhanh hoặc khỏe nhanh.
4. Mổ khám bệnh tích.
Ngược lại với các biểu hiện lâm sàng thì bức tranh bệnh tích lại rất rõ, rất đặc trưng:
Màu sắc cơ đùi, cơ ngực nhợt nhạt như thịt luộc luôn kèm theo các vệt hoặc các mảng xuất huyết giống như ở bệnh Gumboro. Song màu sắc cơ trong bệnh Gumboro không bị nhợt nhạt như ở viêm gan.
Gan sưng to dễ vỡ và có nhiều điểm xuất huyết hoặc hoại tử ngay dưới màng gan.
Thận bị viêm sưng do tích nước và Urat màu sắc nhợt nhạt.
Hai ống dẫn nước tiểu chứa đầy Urat trắng.
Tim bơi trong bao nước thẩm xuất đặc, màu hơi vàng.
Tủy xương nhợt nhạt có màu vàng xám, chức năng tạo máu giảm.
5. Chẩn đoán bệnh:
Dễ dàng chẩn đoán bằng phương pháp mổ khám bệnh tích hoặc thấy virut trong nhân tế bào gan khi làm tiêu bản vi thể. Nếu khó khăn thì tiến hành phân lập virut.
6. Chẩn đoán phân biệt.
a. Gumboro
Viêm gan gà có xuất huyết cơ đùi, ngực giống như ở bệnh Gumboro. Nhưng màu sắc cơ bị nhạt như luộc. Bệnh Gumboro không có các biến đổi ở gan, thận, tim…
b. Tụ huyết trùng.
Tích nước bao tim ở bệnh viêm gan rất giống như ở bệnh tụ huyết trùng. Song ở bệnh viêm gan còn có những biến đổi đặc trưng khác với bệnh tụ huyết trùng như: cơ đùi, cơ ngực bị biến màu thành như thịt luộc. Thận bị viêm sưng mọng tích nước và Urat. Hai ống dẫn nước tiểu chứa đầy Urat trắng.
7. Điều trị bệnh.
Chưa có thuốc đặc trị.
Nếu bệnh xảy ra ở nước ta tại thời điểm này thì nên tiêu hủy ngay những gà ốm và đàn gà có gà ốm do viêm gan.
Trường hợp vì lý do nào đó mà muốn chữa thì dùng các loại vitamin, đặc biệt là Vitamin C, glucosa để giải độc gan và trợ lực cho cơ thể như Vinamix 200, Stres – bran, Mix con, Mix đẻ, Stimulant…
Cách 1:
Stress Bran: 1 thìa canh đầy
Vitamin C: 1,5 gam (1 thìa cà phê nhỏ)
Đường glucoza: 200gam
Thuốc pha vào 15-20 lít nước cho 100 kg gà uống ngày đêm và dùng liên tục 5-7 ngày.
Cách 2:
Vinamix 200: 1 thìa canh đầy.
B.complex : 1 thìa canh đầy
Vitamin C: lưng thìa cà phê nhỏ.
Đường glucza: 200 gam
Thuốc pha 15-20 lít nước cho 100 kg gà uống ngày đêm và dùng liên tục 5-7 ngày.
8. Phòng bệnh:
Chưa có vacxin phòng bệnh.
Đẩy mạnh kiểm soát an toàn sinh học.
Chú trọng tiêm phòng Gumboro và Marek là góp phần quan trọng làm giảm độ phát bệnh viêm gan nếu bệnh xảy ra thì tốt nhất tiêu huỷ toàn bộ đàn gà bằng cách luộc chín hoặc thiêu đốt |
