Hiện tượng bệnh lý như nêu ở phần đặt câu hỏi đối với gà công nghiệp hướng siêu thịt thường thấy xuất hiện trong giai đoạn từ 3-6 tuần tuổi hoặc thời kỳ gà đẻ nhiều nhất. Chúng ta hãy tạm gọi là bệnh tích nước xoang bụng.
1. Nguyên nhân:
Đây là một vấn đề đang được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Bước đầu có trường phái cho rằng: đó là kết quả rối loạn quá trình trao đổi chất. Cụ thể là thừa acid béo (các chất béo) nhưng lại thiếu các Vitamin và nguyên tố vi lượng. Có trường phái khoa học khác lại cho đó là sự kế phát của quá trình rối loạn tiêu hóa và trao đổi chất đến việc bội nhiễm E.coli hoặc Salmonella.
Chúng tôi cho rằng cả hai trường phái đều có cơ sở đúng và có thể tóm tắt như sau: Nhằm mục đích gà lớn nhanh và béo, người ta đã dùng các loại thức ăn có hàm lượng đạm (Protein) và chất béo (acid béo) cao, thiếu hụt sự cân bằng các axit amin không thay thế, các nguyên tố vi lượng và Vitamin đã dẫn đến sự dư thừa nhiều axit béo. Vai trò của Vitamin và các nguyên tố vi lượng là rất lớn. Chính các vitamin, các nguyên tố vi lượng là thành phần của nhiều loại men tiêu hoá, nếu chúng thiếu thì việc phân hủy hấp thu và đào thải lượng axit béo không hết dẫn đến cơ thể bị nhiễm độc, rối loạn quá trình đồng hoá và dị hoá ở mức phân tử. Thực chất đây là sự phá vỡ quá trình trao đổi chất ở mức phân tử. Quá trình này diễn ra trong thời gian khá dài và nếu chúng ta không tìm cách cân đối lại thành phần chất lượng thức ăn thì một số gà sẽ bị ngộ độc do tích tụ nhiều acid béo dư thừa.
Sự nhiễm độc do axit béo dư thừa là nguyên nhân gây suy giảm sức đề kháng phá hủy cấu trúc và chức năng gan, thận làm cơ thể bị suy nhược dần. Khi đó gà rất dễ bị bội nhiễm bởi E.coli và Salmonella gây rối loạn hô hấp và dẫn đến chết gà.
2.Triệu chứng bệnh tích nước xoang bụng
Lác đác một số gà bị sệ bụng, bụng sa sệ dần và trở nên căng phòng làm cho gà khó và ngại vận động.
Hàng chục ngày sau khi thấy hiện tượng đó da bụng trở nên thâm tím hoặc tím xanh.
Gà kém ăn hoặc bỏ ăn, ủ rủ, mệt mỏi rồi chết.
Tỉ lệ bệnh trong đàn không cao từ 2 – 10%, nhưng hầu hết những gà đã có hiện tượng căng phồng bụng, da tím xanh đều sẽ chết.
3. Mổ khám bệnh tích nước xoang bụng.
Phù nề dưới da, phù nề cơ bụng.
Trong lòng bụng chứa đầy dịch màu vàng nhạt lẫn nhiều sợi Fibrin bám dính lung tung vào các cơ quan nội tạng.
Gan sưng to có màu thâm sẫm với nhiều đám xung huyết hoặc có màu vàng như đất sét, xơ cứng. Trên bề mặt gan có lớp màng giả Fibrin trắng xám. Khi tách màng giả thấy có nhiều điểm hoại tử trắng. Trong các trường hợp đó gan mềm nhũn, dễ vở.
Thận sưng to và nhợt nhạt.
Phổi bị phù nề chứa nhiều nước Túi khí đục và có nhiều Fibrin bám dính.
Tim to và nhão.
Niêm mạc ruột bị viêm cata, thành ruột mỏng, lòng ruột chứa thức ăn không tiêu.
Buồng trứng teo và bị thoái hoá, ống dẫn trứng cũng bị viêm teo. Màng bọc bị viêm fibrin bám dính…
4. Chẩn đoán bệnh.
Bệnh dễ dàng được chẩn đoán trên cơ sở lâm sàng và mổ khám.
5. Chẩn đoán phân biệt.
Bệnh tích nước trong xoang bụng cần phải phân biệt với bệnh viêm gan virut ở chỗ cơ của tích nước xoang bụng bị phù nề nhưng màu sắc lại không thay đổi, không có các vệt, các mảng xuất huyết như viêm gan virut.
Tim ở bệnh tích nước to và nhão, nhưng có dịch thẩm xuất màu vàng ở bao tim như ở bệnh viêm gan.
Tủy xương trong bệnh tích nước không có các biến đổi như viêm gan (màu nhạt, vàng xám).
Khi xét nghiệm, vi thể tế bào gan thì bệnh tích nước xoang bụng không tìm thấy virut trong nhân tế bào gan như bệnh viêm gan.
6. Điều trị bệnh.
Những gà đã có dấu hiệu lâm sàng tích nước biến màu cơ bụng…thì không thể cứu chữa được, chúng ta nên loại bỏ.
Chúng ta chỉ có việc tích cực can thiệp để hạn chế sự phát triển và xuất hiện mới của bệnh đối với những cá thể khác.
Nguyên tắc thực hiện:
+ Bổ sung các nguyên tố vi lượng và Vitamin bằng việc dùng 1 trong
những loại thuốc bổ như sau:
Vinamix 200 - Stress Bran
Mix con - Mix đẻ
Với các loại thuốc bổ trên chúng ta thêm 1% trộn trong thức ăn và dùng liên tục 2-4 tuần.
+ Phải giảm ngay các axit béo bằng việc loại bỏ dầu thực vật dùng trong thức ăn tức là phải cân đối lại thành phần dinh dưỡng khẩu phần ăn.
+ Phải chú trọng chống nấm móc và khả năng sinh độc tố của thức ăn.
+ Phải ngăn chặn sự bội nhiễm kế phát của E.coli và Salmonella khi tích nước xoang bụng đã nổ ra.
Cách thực hiện:
Trường hợp thức ăn tự phối chế thì chúng ta dễ dàng điều chỉnh thành phần dinh dưỡng.
Trường hợp thức ăn đã phối chế sẵn do các cơ sở sản xuất bán trên thị trường làm như sau:
T.I.C 10gam/gói dùng 5 gói. = 50g
Quixalus 100gam/gói dùng 1 gói = 100g
Vinamix 200 dùng 5 gói = 1.000g
Trộn đều với 100kg cám và có thể bảo quản được 7-10 ngày, với loại thức ăn đã được bổ sung như vậy chúng ta phải dùng liên tục 2-4 tuần thì bệnh tích nước sẽ được hạn chế đến mức tối đa.
Chú ý:
TIC có thể thay thế bằng 1 trong các loại thuốc như sau: T.Colivit, T.Avimicin, Colivinavet, Antidiarhoea…
Vinamix 200 có thể thay thế bằng Mycostatin |
