Đăng nhập  
KHOA HỌC Y DƯỢC
HỎI ĐÁP VỀ PHÁP LUẬT
KHOA HỌC KỸ THUẬT
KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
KỸ THUẬT NUÔI CÁC LOÀI GIA SÚC KHÁC
 
KỸ THUẬT NUÔI CÁC LOÀI GIA SÚC KHÁC
Bệnh Marek là bệnh như thế nào? Tôi đọc các tài liệu thấy có người nói đó là “căn bệnh thế kỷ”, tại sao?
Giới thiệu về bệnh Marek.

Marek là một bệnh ung thư ác tính truyền nhiễm nguy hiểm ở gà do Herpes Typ B chứa ADN virus gây ra.

Bệnh được Marek - người Hungari mô tả lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1907, khi ông quan sát thấy ở một số gà trống bị viêm dạ dày thần kinh, từ đó các nhà khoa học ở các nước khác lần lượt phát hiện ra bệnh và đặt tên bệnh rất khác nhau: Bệnh gà liệt, liệt gà truyền nhiễm, ung thư thần kinh, liệt gà cấp tính, ung thư mắt, bệnh mắt cá, bệnh mắt xanh ghi, bệnh gan cực đại...

 Trước khi phân lập được ADN virus gây bệnh (1968), các nhà khoa học thế giới chỉ phân lập được ANR virus gây bệnh Lơco, vì thế trong 1 thời gian rất dài (1948 – 1968) mấy chục năm người ta gọi là bệnh Lơco cấp tính. Hội chứng Lơco – Marek. Cho đến một ngày cuối thu 1968 cùng một lúc các nhà khoa học Anh và Mỹ ở 2 phòng thí nghiệm khác nhau đã cùng lúc phân lập thành công nguyên nhân gây bệnh Marek đó là 1 loại ADN typ B Herpes virus.

Ngay sau đó các nhà khoa học khác trên trái đất tập trung nghiên cứu chuyên sâu về bệnh khối u này và đã đi đến kết luận bệnh Marek khác hoàn toàn về mọi mặt so với bệnh Lơco.

Cũng chính những năm 1968 tại Hội nghị thú y gia cầm thế giới tại Mỹ đã quyết định lấy tên ông Marek - người có công đầu tiên phát hiện ra bệnh để đặt tên cho 1 loại bệnh ung thư truyền nhiễm Marek - gọi là bệnh Marek.

Dịch tễ bệnh Marek.

Virus gây bệnh Marek (viết tắt là MDV) chỉ sống được trong nhân tế bào và người ta gọi là virus gắn chặt tế bào, ra khỏi tế bào cơ thể (trừ lông nang) virus sẽ chết ngay hoặc bị giảm độc lực. 

Duy nhất chỉ có tế bào nang lông virus tồn tại được lâu và truyền bệnh cho gà khác.

Có 2 loại virus Marek

Loại 1: thường lưu hành trong gà Tây nhưng không gây bệnh cho gà Tây và gà ta gọi tắt là HVT. Các nhà khoa học trên thế giới đã dùng virus loại này để chế tạo vacxin phòng bệnh Marek cho gà ta.

Loại 2: có rất nhiều chủng với độc lực rất khác nhau lưu hành và gây bệnh ung thư truyền nhiễm ở gà ta gọi tắt là MDV.

Phụ thuộc vào độ độc lực MDV người ta chia chủng thành 3 loại:

Loại có độc lực rất cao, gây bệnh Marek ác tính và cấp tính làm chết trên 50% số gà giò, hậu bị và gà đẻ. Nếu gây bệnh thực nghiệm có thể gây chết 100%.

 Loại có độc lực trung bình thường gây bệnh Marek cổ điển (mãn tính) và làm chết từ 5 – 15% số gà bệnh.

Loại có độc lực kém không gây bệnh cho gà và người ta đã sử dụng nó như là 1 loại kháng nguyên quí để chế tạo vacxin như:

CV1. 998 của Rispen – Hà Lan.

C. 80 của Lê Văn Năm và Kasabốp.

WSU của Sharma - Nhật Bản...

Bệnh ung thư Marek có thời kỳ ủ bệnh khá dài, tối thiểu từ 28 ngày trở lên, thường là 2 tháng. Vì thế bệnh Marek phát ra sớm nhất ở gà 45 ngày trở lên.

Bệnh có thể quan sát thấy ở vẹt, cút, chim câu, đà điểu, thậm chí cả ở ngan, vịt. Nhưng virus Marek không gây bệnh cho động vật có vú trong đó có con người. Gà con một ngày tuổi mẫn cảm, 1.000 – 10.000 lần cao hơn gà 21 – 30 ngày tuổi.

Gà trống và gà mái có khả năng nhiễm virus như nhau nhưng gà mái bị bệnh cao gấp hàng trăm lần gà trống.

Các dòng giống gà khác nhau bị bệnh Marek ở mức độ khác nhau. Dễ bị bệnh nhất là gà hướng trứng sau đó là hướng thịt và cuối cùng là kiêm dụng.

Bệnh không truyền qua phôi trứng mà chỉ truyền ngang từ gà này sang gà khác.

Bệnh không có tính thời vụ, xảy ra quanh năm và bệnh Marek sẽ nặng hơn nếu đàn gà con bị Gumboro, cầu trùng, hen gà, viêm gan virus...thức ăn nghèo dinh dưỡng, thiếu Vitamin và các nguyên tố vi lượng.

Thiệt hại kinh tế do bệnh Marek.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể gà, virus gây bệnh Marek mãi mãi tồn tại theo cùng với con gà. Thế nhưng không phải con gà nào cũng bị ung thư. Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào độ độc lực, khối lượng của virus gây bệnh và tính cá biệt sức đề kháng của mỗi cơ thể, của tuổi gà khi bị virus tấn công. Ngoài ra các yếu tố khác (đã nêu ở phần dịch tễ) cũng đóng góp phần đáng kể để bệnh Marek có thể phát ra hoặc không phát ra trên mỗi cá thể khác nhau trong cùng một đàn.

Theo giáo sư R. Kasabov: Từ sau đại chiến thế giới thứ 2 cho đến năm 1970, bệnh Marek đã gây chết 17,21% số gà mái giò, hậu bị và gà đẻ trên toàn thế giới.

Nếu tính ra thế giới đã mất hàng chục tỷ đôla Mỹ mỗi năm với gà chết. Nhưng đó mới là số gà chết, còn số gà bị loại thải, bị giảm, bị sụt trứng thì chưa tính đến. Chỉ riêng Mỹ mỗi năm ngành chăn nuôi nước này mất hơn 500 triệu đôla. Bệnh Marek lại có xu hướng tăng mạnh trong thời kỳ 1962 – 1970, trong thời gian này thế giới chưa có một giải pháp nào ngăn chặn được bệnh. Vì thế Rosenwal - một bác học nổi tiếng người Hà Lan đã phải thốt lên đây là “căn bệnh thế kỷ” và ông kêu gọi tất cả các nhà nghiên cứu thú y hàng đầu thế giới hãy tập trung nghiên cứu chế tạo vacxin để cứu ngành chăn nuôi gà tập trung công nghiệp thoát khỏi sự sụp đổ bởi căn bệnh ung thư quái ác này.

Nguồn: Thư viện điện tử
Hệ thống Cơ sở dữ liệu Khoa học và công nghệ
Bản quyền thuộc Sở Khoa học và Công nghệ Ninh Bình