Heo nái cắn con thường xảy ra ở những trại chăn nuôi nhỏ và cũng thường xảy ra ở heo nái tơ, đẻ được 1-2 lứa đầu. Một cách tổng quát có thể hiểu nguyên nhân làm cho nái cắn con là nhiều stress xảy ra cùng một lúc. Trong thực tế có thể thường gặp các stress như sau:
- Thời gian đẻ kéo dài làm cho heo nái mệt mõi và đau đớn nhiều.
- Có nhiều tiếng ồn bất thường trong thời gian heo đẻ, như: đông người, các heo khác đòi ăn, heo con kêu,…
- Nhiệt độ chuồng quá cao khi heo có biểu hiện đẻ và trong suốt thời gian đẻ.
- Do thiếu nước uống trước khi đẻ và trong thời gian đẻ.
- Thao tác của người đỡ đẻ.
- Thời gian từ khi con đầu tiên lọt lòng cho đến khi cho heo con bú quá dài làm heo nái bị stress nặng khi đàn heo con tập bú.
Dưới những nguyên nhân vừa nên, người chăn nuôi có thể đưa ra những biện pháp tổng hợp để phòng ngừa heo nái cắn con với mục đích cuối cùng là giảm đến mức thấp nhất các tác động bất thường vào cơ thể và tâm lý heo nái. Một vài biện pháp thông thường như sau:
- Chú ý nhiều đến việc cung cấp đủ nước uống cho heo nái trong suốt thời gian từ khi chuẩn bị đẻ đến sau khi đẻ, trong nước uống cần pha theo chất điện giải, Multivitamin, Vitamin C kết hợp với đường glucose và một ít muối ăn.
- Hạn chế chuyển chuồng khi nái có biểu hiện đẻ.
- Hạn chế tiếng ồn hay người qua lại khu chuồng đẻ của nái.
- Hạn chế heo con la (nên nắm chân heo con, không nên nắm bụng hoặc lưng).
- Hạn chế tiêm thuốc khi heo đang đẻ, chỉ tiêm khi thật cần thiết.
- Dùng khăn nhún nước mát để lai nái thường xuyên.
- Nên cho heo con bú sau khi đẻ khoảng 20-30 phút (không đợi đến khi đẻ xong mới cho toàn đàn bú một lược).
- Việc can thiệp khi nái cắn con và không cho con bú chỉ là biện pháp tạm thời, ít nhiều cũng ảnh hưởng tới sức khỏe của nái và đàn heo con. Có thể thực hiện một trong các thao tác như sau:
- Dùng khăn lai heo con đưa vào mũi heo mẹ để heo mẹ quen dần.
- Người chăm sóc nên xoa nái thường xuyên, thỉnh thoảng đưa heo con vào để nái quen.
- Dùng nước mát, có thể pha thêm nước đá hoặc lạnh tắm heo nhanh một lần.
- Có thể dùng heo con xấu nhất trong đàn để đưa vào cho con nái cắn cho qua cơn căng thẳng. Thực tế, đôi khi nái rất hung hăng, người chăn nuôi lo sợ không giám đưa heo con vào, nhưng khi đưa heo con vào thì nái chấp nhận. Vì vậy nên dùng một heo con để thử việc này.
Khi can thiệp cần chú ý không nên đánh đập nái hoặc cầm cột nái quá mức hay dùng thuốc an thần quá nhiều, vì những việc này điều có tác hai xấu đến nái, có khi làm cho mức độ stress cảng cao hơn và thuốc an thần ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình tiết sữa của nái. |