Mỗi hạt giống có thể ví như một gói nhỏ xíu trong đó chứa đựng đời sống của cây cối. Hạt giống sẽ cho ra một cây con nhỏ xíu và thực phẩm để nuôi sống cây con này. Bạn có thể thấy rõ hai thành phần này nếu bạn tách rời một hạt giống lớn, như hạt đậu quyên chẳng hạn ra làm hai mảnh

Bạn sẽ thấy nó được cấu tạo bởi hai ngọn lá dày màu xanh tái gọi là lá mầm. Hai lá mầm này đầy chất tinh bột để nuôi cây phát triển. Nếu nhìn kĩ hơn, bạn sẽ thấy một mầm trắng nhỏ xíu ở phần cuối giữa hai lá mầm. Đây là cây đậu tương lai. Có loại cây chỉ có một lá mầm

Có vài loại hạt giống nảy mầm ngay sau khi rời khỏi cây nhưng hầu hết các hạt cần một thời gian nghỉ ngơi trong vài tháng. Rễ đâm ra trước, rồi sau đấy là một chồi lá mọc thẳng lên.

Hạt giống nằm trong thịt trái cây như táo, cà chua chỉ mọc mầm khi lấy ra khỏi trái cây ấy, vì trái cây chứa những chất cản ngăn việc mọc mầm

Cây con nhỏ xíu nằm trong hạt gọi là phôi, có phần trên gọi là mầm, mầm sẽ phát triển thành cuống lá và lá. Phần còn lại của phôi là thân, một cọng ngắn và nhỏ ở phần cuối sẽ thành

Hạt giống sẽ trở thành cây con khi điều kiện cho phép. Những điều kiện làm cho hạt nảy mầm là ở nhiệt độ ấm áp, nhiều nước, và một lượng oxy đầy đủ. Khi đã có đủ các điều kiện trên, thức ăn chứa sẵn trong lá mầm được đưa đến vùng phát triển của phôi. Phôi sẽ làm bung vỏ hạt và cây con sẽ nhú lên và lớn dần trở nên cây trưởng thành