Hạt giống cây là thứ có sinh mệnh và đều có tuổi thọ nhất định. Có loại hạt tuổi thọ rất dài nhưng cũng có loại tuổi thọ rất ngắn.

Tuổi thọ dài hay ngắn của hạt chủ yếu được quyết định trong điều kiện:

Một là nhân tố nội tại của chúng như độ to nhỏ của hạt, mức độ đầy đặn và tính hoàn chỉnh, trạng thái sinh lí của hạt, thành phần hoá học và kết cấu của chúng v.v...

Hai là nhân tố bên ngoài như nhiệt độ, không khí, vi sinh vật và các loại sâu bệnh. Nếu cùng một loại hạt như nhau, thì tuổi thọ dài ngắn lại được quyết định bởi diều kiện bên ngoài trong thời kỳ bảo quản

Chúng ta hãy làm một vài thí nghiệm sau. Thí nghiệm thứ nhất: lấy một số hạt lúa nước như nhau chia làm hai phần, một phần được bảo quản trong điều kiện bình thường, một phần được bảo quản trong môi trường kín giàu nitơ. Sau một năm, số hạt ở phần thứ nhất có tỉ lệ nảy mầm đạt 70%; còn phần thứ hai, sau năm năm tỉ lệ nảy mầm vẫn đạt 90%. Thí nghiệm thứ hai: trước tiên dùng clorua canxi để hút ẩm, làm cho hàm lượng nước trong tiểu mạch xuống còn 4,3%, sau đó bảo quản chúng trong phòng không có ánh sáng ở nhiệt độ bình thường. Mười năm sau tỉ lệ mọc mầm vẫn đạt trên 80%. Thí nghiệm thứ ba: dùng hạt đậu tương chứa hàm lượng nước 9% chia làm hai phần, một phần bảo quản trong điều kiện 30độ C, phần còn lại bảo quản trong điều kiện 10 độ c. Kết quả phần thứ nhất mười năm sau chẳng hạt nào còn sức sống nữa, nhưng ở phần sau thì 10 năm sau vẫn còn sức sống

Những thí nghiệm trên đã cho ta thấy rằng, chỉ cần bảo quản hạt giống ở nơi không có oxy, hoặc nơi nhiệt độ thấp hoặc nơi khô ráo sẽ kéo dài tuổi thọ của hạt. Nếu kết hợp được cả hai hoặc cả ba yếu tố trên thì tuổi thọ của hạt sẽ kéo dài thêm. Có người suy đoán rằng nếu làm cho hạt lúa nước giảm lượng nước xuống còn 4% và bảo quản chúng ở nhiệt độ - 10 độ c thì 1600 năm sau, tỉ lệ nảy mầm vẫn đạt tới 90%

Nhiệt độ thấp và môi trường khô ráo làm sao có thể kéo dài tuổi thọ của hạt được? Bởi vì bất kì loài sinh vật nào chỉ cần có sức sống là phải có hô hấp. Hạt cây cũng như vậy, muốn duy trì sự sống, dứt khoát chúng phải hấp thụ oxy từ bên ngoài, thông qua tác dụng của chất dung môi, sẽ oxy hoá các chất như đường chẳng hạn để giải phóng năng lượng, đồng thời loại cacbônic ra khỏi cơ thể cùng với nước. Nếu bảo quản hạt trong nơi có nhiệt độ thấp và ráo, buộc hạt phải “ngủ”, thì tác dụng hô hấp của chúng sẽ còn rất nhỏ, tiêu hao chất dinh dưỡng cực ít. Có người sau khi nghiên cứu phát hiện ra rằng. Nếu bảo quản trong môi trường nhiệt độ thì cứ mỗi sự chênh lệch 5 độ c, tác dụng hô hấp của hạt hoặc tăng lên hoặc giảm xuống 50%; cũng như vậy hàm lượng nước cứ mỗi lần giảm được 2% thì tác dụng hô hấp cũng giảm đi 50%. Tác dụng hô hấp giảm đi một nửa thì tuổi thọ sẽ kéo dài tăng thêm gấp đôi